Swap ryzyka kredytowego (CDS) to umowa finansowa między dwiema stronami, w której jedna strona (kupujący CDS) płaci okresową premię drugiej stronie (sprzedającemu CDS) w zamian za ochronę przed niewykonaniem zobowiązania przez określony składnik aktywów bazowych, taki jak obligacja lub przedsiębiorstwo.
Jeśli nastąpi niewykonanie zobowiązania przez aktywa bazowe, nabywca CDS otrzyma od sprzedawcy CDS opłatę równą wartości nominalnej aktywów bazowych. Jeśli nie dojdzie do niewykonania zobowiązania, nabywca traci jedynie zapłaconą premię.
CDS: Co to jest?
Jak już powiedzieliśmy, swap ryzyka kredytowego (CDS) jest umową finansową pomiędzy dwiema stronami, w której jedna strona (kupujący CDS) płaci okresową premię drugiej stronie (sprzedającemu CDS) w zamian za ochronę przed niewykonaniem zobowiązania przez określone aktywa bazowe, takie jak obligacja lub przedsiębiorstwo. Jest to instrument finansowy wykorzystywany jako zabezpieczenie lub transakcja spekulacyjna.
Kontrakt credit default swap opiera się na spekulacji, czy w najbliższej przyszłości wzrośnie ryzyko zadłużenia danego podmiotu lub kraju lub czy dojdzie do jego bankructwa. W przypadku bankructwa, sprzedający zakłada zapłatę na rzecz kupującego kwoty referencyjnej kontraktu.
CDS są powszechnie stosowane do ochrony przed ryzykiem niewypłacalności długu, czy to firmy, czy rządu. Ich działanie jest podobne do działania ubezpieczenia. Mogą być jednak wykorzystywane również w celach spekulacyjnych, gdyż pozwalają inwestorom obstawiać niewypłacalność danego aktywa.
Rozwój rynku CDS
Swapy ryzyka kredytowego (CDS) swój największy rozwój przeżywają od lat 2000. W tym czasie rynek CDS gwałtownie się rozszerzył i stał się popularnym narzędziem zabezpieczającym ryzyko niewykonania zobowiązania przez obligacje i inne papiery wartościowe.
Na rozwój rynku CDS wpłynęło kilka czynników, w tym niskie stopy procentowe, rosnąca popularność strukturyzowanych produktów finansowych oraz większa dostępność informacji o ryzyku kredytowym. Ponadto nastąpił wzrost inwestycji w obligacje emitowane przez przedsiębiorstwa i kraje o bardziej ryzykownym profilu kredytowym, co zwiększyło zapotrzebowanie na ochronę przed ryzykiem niewykonania zobowiązania.
Swapy ryzyka kredytowego (CDS) odegrały również ważną rolę w kryzysie subprime w 2008 r. Wówczas wielu inwestorów wykorzystywało CDS do zabezpieczania ryzyka niewykonania zobowiązania w przypadku obligacji opartych na kredytach hipotecznych typu subprime, które były uważane za wysokie ryzyko ze względu na wysoki wskaźnik niewykonania zobowiązań.
Na rynek CDS wpłynął jednak również kryzys finansowy z 2008 r., kiedy to niewypłacalność kilku firm i instytucji finansowych doprowadziła do bankructwa wielu banków i znacznej utraty zaufania na rynku. W rezultacie rynek CDS gwałtownie się skurczył i od tego czasu podlega zwiększonym regulacjom.
Przykład CDS: Obligacje hipoteczne
Działanie CDS można wyjaśnić na poniższym przykładzie:
Wyobraźmy sobie, że bank emituje list zastawny o wartości nominalnej 100 mln EUR. Termin wykupu obligacji wynosi 10 lat, a odsetki wynoszą 5% rocznie. Inwestor o imieniu Jan kupuje od banku obligacje hipoteczne o wartości 10 mln EUR.
Jan obawia się, że bank popadnie w kłopoty finansowe i nie będzie w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań płatniczych z tytułu obligacji. W związku z tym postanawia kupić CDS, aby zabezpieczyć swoją inwestycję. CDS jest kupowany przez innego inwestora, o imieniu Piotr, który oferuje pokrycie ryzyka niewykonania zobowiązania z tytułu obligacji hipotecznej w zamian za roczną premię.
W tym przypadku Jan płaci roczną premię w wysokości 1% inwestorowi Piotrowi, który zgadza się pokryć ryzyko niewykonania zobowiązania przez obligację hipoteczną. Jeśli bank nie będzie w stanie wypełnić swoich zobowiązań płatniczych z tytułu obligacji, Piotr zapłaci Janowi wartość nominalną obligacji (10 mln EUR) i przejmie dług. Jeśli bank nadal będzie wywiązywał się ze swoich zobowiązań, Jan będzie nadal otrzymywał odsetki, a Piotr będzie nadal otrzymywał roczną premię.
W tym przykładzie Jan przeniósł na Piotra ryzyko niewykonania zobowiązania z tytułu obligacji hipotecznej w zamian za roczną premię. W ten sposób Jan może spać spokojnie, wiedząc, że jego inwestycja jest chroniona, podczas gdy Piotr korzysta z rocznej premii i przejmuje ryzyko związane z obligacją.
Swapy ryzyka kredytowego i Bill Ackman
Bill Ackman to założyciel i prezes funduszu hedgingowego Pershing Square Capital Management LP. Obecnie zajmuje 391 miejsce na liście 400 najbogatszych ludzi Forbesa, z wartością netto 3 miliardów dolarów od 2020 roku.
Jego styl inwestycyjny obejmuje portfel akcji skoncentrowanych na kilku pomysłach oraz aktywistyczny styl inwestowania:
- Bill woli iść wbrew kierunkowi rynku i od razu stara się o miejsce w zarządzie danej spółki.
- Przed zakupem dużego pakietu akcji jakiejkolwiek spółki przeprowadza badania i zawsze ma w głowie cel, zanim zwróci się do zarządu.
- Zarządza skoncentrowanym portfelem, od 10 do 15 spółek.
- Preferuje spółki giełdowe, o średniej i dużej kapitalizacji.
- Przy wyborze spółek skupia się głównie na sektorze nieruchomości.
- Jak każdy aktywista, lubi tworzyć wiadomości, kiedy tylko może (prawie zawsze).
- Jego rola to menedżer inwestycyjny, a nie zarządzający spółką, więc skupia się na strategicznych ruchach finansowych, a nie operacyjnych.
- Lubi shortować akcje (MBIA, Fannie Mae, Freddie Mac, Herbalife).
- Ackman ma tylu krytyków co zwolenników i tylu wrogów co Carl Ichan, ale w 2020 roku dokona transakcji, która zarobi mu ponad 2 miliardy dolarów i sprawi, że ten rok będzie najlepszym w jego karierze ze zwrotem ponad 70%.
Jak Bill Ackman zarobił na swapach?
Odpowiedzią jest COVID i jego wpływ na dług korporacyjny. Ackman przewidział, że próby ograniczenia COVID przez rząd USA będą miały ogromny negatywny wpływ na rynki amerykańskie i uznał, że najlepiej będzie zabezpieczyć swój biznes kupując CDS-y na obligacje korporacyjne. W ten sposób zabezpieczyłby pozycje swojej firmy na wypadek negatywnych ruchów na rynku.
Ackman kupił credit default swaps, w których musiałby płacić 27 milionów dolarów co miesiąc przez pięć lat (pięć lat to zwyczajowy limit dla kontraktu CDS), dopóki nie sprzedałby swojej pozycji i nie osiągnąłby zysku lub do momentu zapadalności. Oznacza to, że Ackman musiałby płacić 324 miliony dolarów rocznie w postaci premii. Stawka premii za credit default wynosiła 0,5% na obligacjach korporacyjnych, zanim COVID spowodował poszerzenie spreadu.
Dzieląc 324 mln dolarów miesięcznych składek za rok przez stopę ubezpieczenia CD wynoszącą 0,5 procent, otrzymujemy obligacje o wartości 64,8 mld dolarów, na które Ackman kupował ochronę.
Była to transakcja o asymetrycznym ryzyku, ponieważ gdyby spadek nie nastąpił, straciłby tylko zapłaconą kwotę, ale gdyby miał rację i cena CDS wzrosła, zysk mógłby być imponujący. W ciągu 22 dni wartość rynkowa CDS-ów wzrosła z 0 do 2,5 biliona.
Zobacz także: Michael Burry i kryzys z 2008 r.
