CDO (Collateralized debt obligation) to złożone strukturyzowane produkty finansowe zabezpieczone pulami kredytów i innych aktywów i sprzedawane instytucjom. Są one podobne do pakietów różnych długów, które zostały wprowadzone na rynek jako jeden produkt. W szczytowym momencie bańki, banki inwestycyjne wykorzystywały CDO do łączenia kredytów hipotecznych o bardzo niskiej jakości z długami o niskim ryzyku. Na podstawie tej kombinacji agencje ratingowe przyznawały im dobre oceny. Te oceny okazały się jednak ich najgorszym wrogiem.
CDO: Co to jest?
CDO, czyli Collateralized Debt Obligations, to instrumenty finansowe, które łączą różne rodzaje długów, takie jak kredyty hipoteczne, zadłużenie z tytułu kart kredytowych i kredytów samochodowych, i przekształcają je w nowy papier wartościowy. Te papiery wartościowe są następnie sprzedawane inwestorom, którzy oczekują zwrotu z inwestycji. Przepływy pieniężne generowane z długu bazowego są wykorzystywane do wypłaty odsetek i kapitału inwestorom w CDO.
CDO powstają w procesie zwanym securitization, w którym przepływy pieniężne generowane z długu bazowego są oddzielane od pierwotnych kredytów i pakowane w nowy papier wartościowy. Proces ten obejmuje kilka etapów, w tym utworzenie funduszu powierniczego, przeniesienie długu bazowego do funduszu powierniczego oraz emisję obligacji lub papierów wartościowych dla inwestorów w oparciu o przepływy pieniężne generowane przez dług bazowy.
Jedną z kluczowych cech CDO jest wykorzystanie kolateralizacji, gdzie dług bazowy jest podzielony na transze o różnych poziomach ryzyka i zwrotu. Inwestorzy mogą zdecydować się na inwestowanie w różne transze w zależności od ich tolerancji ryzyka i wymagań dotyczących zwrotu. Pozwala to inwestorom na dostosowanie portfela inwestycyjnego do ich specyficznych potrzeb i apetytu na ryzyko.
Agencje ratingowe odgrywają kluczową rolę w tworzeniu CDO poprzez przypisywanie ratingów kredytowych poszczególnym transzom CDO. Ratingi te oparte są na wiarygodności kredytowej długu bazowego, strukturze CDO oraz prawdopodobieństwie niewykonania zobowiązania.
Wpływ CDO na kryzys finansowy w 2008 r.
CDO odegrały znaczącą rolę w globalnym kryzysie finansowym z 2008 roku. Jednym z głównych czynników było wykorzystanie w CDO kredytów hipotecznych typu subprime. Kredyty hipoteczne subprime to kredyty udzielane kredytobiorcom o słabej historii kredytowej lub niskiej punktacji kredytowej. Kredyty te są uważane za obarczone wysokim ryzykiem, w związku z czym są wyżej oprocentowane.
W latach poprzedzających kryzys finansowy nastąpił znaczny wzrost liczby udzielanych kredytów hipotecznych typu subprime. Te kredyty hipoteczne były pakowane w CDO i sprzedawane inwestorom na całym świecie. Agencje ratingowe przyznawały tym CDO wysokie oceny, mimo że hipoteki leżące u ich podstaw były obarczone wysokim ryzykiem.
Przy fałszywym założeniu, że ceny domów nigdy nie spadną, banki i inwestorzy zaczęli szaleć. Zrobili dwie bardzo niebezpieczne rzeczy:
- Udzielały pożyczek klientom, którzy nie byli w stanie ich spłacić (np. brak zaliczki, brak zabezpieczenia, brak stałych dochodów).
- Zadłużyły się (lewarowały), aby udzielić więcej kredytów hipotecznych i sprzedać jeszcze więcej CDO.
Ludzie zaczęli kupować domy jako inwestycje, a kredyty hipoteczne były udzielane wszystkim, coś podobnego wydarzyło się w Europie. To spowodowało, że ceny domów w USA poszybowały w górę. Na przykład, w latach 1997-2006 mediana cen domów wzrosła o 124%. W ciągu niespełna 10 lat dom, który był wart 100 tys. dolarów, stał się wart 224 tys. dolarów.
Kiedy rynek mieszkaniowy zaczął się kurczyć, wiele z kredytów hipotecznych typu subprime zaczęło zalegać z płatnościami, przez co CDO straciły na wartości. W rezultacie wielu inwestorów, którzy nabyli te papiery wartościowe, poniosło znaczne straty. To z kolei doprowadziło do efektu domina, powodując straty w instytucjach finansowych na całym świecie, a w niektórych przypadkach ich upadek.
Upadek CDO miał znaczący wpływ na światowy system finansowy, prowadząc do zapaści kredytowej i poważnego spowolnienia gospodarczego. Rządy na całym świecie były zmuszone do ratowania banków i innych instytucji finansowych, aby zapobiec całkowitemu załamaniu systemu finansowego.
Regulacje i reformy pokryzysowe
W następstwie kryzysu finansowego z 2008 r. przeprowadzono istotne reformy regulacyjne i legislacyjne, które miały zapobiec wystąpieniu podobnego kryzysu w przyszłości. Jedną z najważniejszych reform była ustawa Dodd-Frank Wall Street Reform and Consumer Protection Act z 2010 roku.
Ustawa Dodda-Franka zawierała szereg przepisów mających na celu poprawę przejrzystości i odpowiedzialności sektora finansowego. Ustanowiła nowe organy regulacyjne, takie jak Consumer Financial Protection Bureau, oraz nałożyła na banki i inne instytucje finansowe surowsze wymogi kapitałowe.
Rola agencji ratingowych w tworzeniu CDO również stała się przedmiotem kontroli, co doprowadziło do reformy sposobu działania tych agencji. Wprowadzono nowe zasady w celu zwiększenia przejrzystości procesu ratingowego oraz zapobiegania konfliktom interesów, które mogłyby zagrozić rzetelności ratingów.
Wnioski
Wykorzystanie kredytów hipotecznych typu subprime w instrumentach CDO doprowadziło do znacznych strat dla inwestorów i przyczyniło się do upadku instytucji finansowych na całym świecie. Chociaż wprowadzono reformy regulacyjne i legislacyjne, aby zapobiec wystąpieniu podobnego kryzysu w przyszłości, wnioski wyciągnięte z kryzysu finansowego z 2008 r. podkreślają znaczenie przejrzystości, odpowiedzialności i zarządzania ryzykiem w sektorze finansowym.
Szukasz brokera? Sprawdź nasze rekomendacje
Powiązane artykuły:
- Swap stopy procentowej: Co to jest i jak działa
- CDS: Co to jest
- Frankowicze– Co dalej z frankowiczami?
- Dr. Michael J. Burry: Menedżer Scion, który przewidział kryzys w 2008 r.
