Oprócz danych czysto liczbowych, istnieje jeszcze jeden aspekt, który może znacząco wpływać na decyzje handlowe: nastroje rynkowe. Ten nieuchwytny zbiorowy nastrój może często wymykać się tradycyjnym wskaźnikom technicznym, ale ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia pojawiających się trendów i potencjalnych zwrotów na rynku. W tym artykule szczegółowo zbadamy, czym jest market sentiment, jak jest on analizowany na rynku akcji i jak można go wykorzystać w handlu. Omówimy również główne wskaźniki, które pomagają mierzyć nastroje. Na koniec przyjrzymy się kilku popularnym strategiom.
Co to jest Market Sentiment?
Słowo „sentyment” dosłownie oznacza uczucie, ale przede wszystkim opinię; gdy połączy się je ze słowem „rynek”, jego znaczenie oznacza wrażenie (opinię), jakie traderzy mają na temat danej sytuacji.
Analiza nastrojów rynkowych na giełdzie
Trzeba zaznaczyć, że Analiza Techniczna zasadniczo opiera się na analizie nastrojów. W rzeczywistości głównym celem Analizy Technicznej jest identyfikacja trendu i pomiar jego intensywności. Uzyskując taki wynik, można postawić bardziej logiczną hipotezę, że trend może trwać do czasu przełamania. Trend, jak wiemy, może być byczy, niedźwiedzi, neutralny (lub boczny), a sentyment może wskazywać na jedną z tych trzech opinii. Poniżej wyjaśniam, dlaczego identyfikacja określonego trendu nie jest tak naprawdę obiektywna, a zatem mieści się w sferze sentymentu (opinii).
Market Sentiment: Główne wskaźniki
Wskaźniki możemy podzielić na 4 kategorie:
- oparte na ankiecie przeprowadzonej wśród traderów;
- oparte na indeksach rynkowych ściśle powiązanych z nastrojami;
- oparte na klasycznych wskaźnikach analizy technicznej;
- oparte na zaawansowanych wskaźnikach technicznych.
Pierwsze 2 są bardziej ścisłymi wskaźnikami sentymentu. Ostatnie 2 są rozszerzeniem koncepcji sentymentu na koncepcję trendu. Przyjrzyjmy się szczegółowo każdej z tych 4 kategorii.
Wskaźniki nastrojów na podstawie badania przeprowadzonego wśród traderów
Jeśli zapytam uczestników rynku, jaka jest ich prognoza (bycza, niedźwiedzia, neutralna) na pewien okres w przyszłości, a następnie sporządzę statystykę, otrzymam oczywisty wskaźnik nastrojów. Najbardziej znaną ankietą jest ta przeprowadzana przez American Association of Individual Investor (AAII), która przeprowadza ją od 1987 roku. Pytanie zadawane członkom tego stowarzyszenia brzmi: w jakim kierunku podąży rynek akcji w ciągu najbliższych 6 miesięcy. Dane można znaleźć tutaj: https://www.aaii.com/sentimentsurvey/sent_results.
Istnieje wiele sposobów oceny nastrojów AAII, ale najbardziej klasycznym jest spojrzenie na odsetek inwestorów nastawionych byczo (Percent Bullish).
Interpretacja takiego wykresu nie jest łatwa. Powiedzmy, że skrajne poziomy (powyżej lub poniżej wstęg na rysunku) z późniejszymi odwróceniami mogą potwierdzać zmianę trendu głównych amerykańskich indeksów giełdowych.
Oczywiście analiza ta ma pewne ograniczenia, które polegają na tym, że jest ona dostępna dla rynku amerykańskiego, ale nie ma tak dobrze skonstruowanych analiz dla innych rynków akcji, obligacji czy surowców. Co więcej, liczba ankietowanych nie jest stała. Ta ankieta AAII jest jednak najbardziej znana na świecie i odnosi się do głównych światowych rynków akcji.
Wskaźniki nastrojów rynkowych oparte na indeksach rynkowych
Vix, wskaźnik strachu
Najbardziej znanym indeksem nastrojów rynkowych jest z pewnością VIX lub Implied Volatility Index powiązany z opcjami na bazowy indeks S&P500. Kalkulacja tego indeksu jest dość złożona i opiera się na koncepcji zmienności implikowanej, która jest szacunkiem przyszłej zmienności danego rynku w oparciu o oczekiwania rynku opcji. Dlatego też VIX odzwierciedla oczekiwania (a tym samym nastroje) traderów opcji, którzy są średnio profesjonalnymi traderami, ponieważ rynek ten jest znacznie bardziej złożony i trudny niż klasyczne rynki akcji i kontraktów terminowych.
Przyjrzyjmy się trendowi VIX za pomocą TradingView.
Na poniższym wykresie przedstawiono trend indeksu VIX, a powyżej trend indeksu S&P500. Jak widać, trend VIX jest nieco przeciwstawny. Zwłaszcza w przypadku spadków indeksu S&P500 VIX rośnie dość szybko, a tym samym wskazuje na bardziej negatywne nastroje. Przy wzrostach S&P500 VIX może spadać lub poruszać się bocznie, co sugeruje nam bardziej pozytywny lub nawet neutralny sentyment.
Na wykresie zaznaczyłam serię skoków VIX (patrz strzałki), które sygnalizują względne minima na S&P500. Ponownie, VIX jest bardzo dobrym wskaźnikiem, ponieważ potwierdza minima (a zatem potencjalne wsparcia) S&P500; jest także wskaźnikiem intensywności minimów: im wyższy VIX, tym bardziej spójne są minima S&P500.
Jeśli chodzi o odwrotną zasadę, można powiedzieć, że na szczytach S&P500 VIX może tworzyć dołki, ale nie zawsze są one tak widoczne.
Jak wspomniano, aby obliczyć ten wskaźnik, opcje muszą istnieć na określonym rynku. Dlatego wiele innych indeksów ma swój Implied Volatility Index analogiczny do VIX. Żeby wymienić tylko kilka: indeks Nasdaq 100 ma VXN ; indeks Eurostoxx ma VSTOXX ; indeks Dax ma VDAX .
Przyjrzyjmy się indeksowi VDAX:
Na tym wykresie widać również, że istnieją wyraźne szczyty wzlotów Vdax (patrz strzałki), przy których występują spadki indeksu Dax.
Wskaźniki nastrojów rynkowych oparte na klasycznych wskaźnikach Analizy Technicznej
Powiedzieliśmy już, że analiza techniczna jest przede wszystkim analizą trendu. Byczy, neutralny lub niedźwiedzi trend wskazuje na równie potencjalny przyszły trend, do czasu przełamania trendu. Oto wskaźniki techniczne, które można wykorzystać do analizy nastrojów:
Sentyment rynkowy i Podążanie za trendem
Najbardziej klasycznym wskaźnikiem trendu jest linia trendu. Nie będziemy analizować tego klasycznego wskaźnika wykresu; wiemy, że istnieje wiele „przybliżonych” elementów do jego narysowania, przede wszystkim horyzont czasowy wykresu, na który patrzymy. Znacznie bardziej ustrukturyzowanym narzędziem do definiowania trendu jest średnia krocząca.
Zobaczmy przykład dla indeksu FtseMib:
Pokazany jest klasyczny pakiet średnich kroczących (wstążka MA na TradingView), oparty na średnich 20-, 50-, 100- i 200-okresowych.
Sentyment rynkowy i Średnie kroczące
Jak widać na ostatnim wykresie, 3 średnie kroczące utrzymują trend zwyżkowy (pozytywny sentyment), a krótsza średnia krocząca zaczyna przechylać się w dół. Tak więc średnie kroczące pozostają bardzo ważną miarą nastrojów, ale istnieje ograniczenie liczby wybranych danych obliczeniowych, co prowadzi do różnych wyników. To ograniczenie większości narzędzi analizy technicznej. Kolejnym wyborem byłby rodzaj obliczania średniej kroczącej: prosta, wykładnicza, ważona, co może prowadzić do dalszych różnych wyników, a tym samym różnych ocen trendu.
Wracając do wykresu, po zastosowaniu szeregu średnich kroczących, ponieważ aż 3 z 4 z nich utrzymują bycze nastawienie, można stwierdzić, że sentyment jest pozytywny i jest bardziej prawdopodobne, że będzie kontynuowany.
W analizie technicznej istnieje wiele narzędzi do definiowania trendu (a tym samym sentymentu), wśród nich są ADX, DI+ i DI- opracowane przez Wellesa Wildera; jednak średnia ruchoma pozostaje najprostszymnarzędziem.
Wskaźniki nastrojów rynkowych oparte na zaawansowanych wskaźnikach technicznych
Linia Advance/Decline
Istnieją bardziej zaawansowane i obiektywne wskaźniki. Najbardziej znanym z nich jest linia Advance/Decline obliczana dla indeksu Nyse. Nyse jest głównym amerykańskim indeksem, na którym notowanych jest prawie 2400 spółek. Podstawowa idea jest prosta, indeks jest tworzony poprzez dodanie liczby akcji rosnących każdego dnia i odjęcie liczby akcji spadających. Każdego dnia wykonuje się te obliczenia, dodając je do wartości z dnia poprzedniego. Dlatego jest to wskaźnik, który nie ma horyzontu czasowego, w którym jest obliczany, tj. jest to wskaźnik skumulowany i jako taki bardziej „obiektywny”.
Spójrzmy na ten wskaźnik:
Jak widać, linia Advance/Decline (dolna linia ADL) wykazuje silne podobieństwo do trendu indeksu Nyse. Powiedzmy, że ADL ma nieco łagodniejszy przebieg i jest przydatna do potwierdzania trwającego trendu; w rzeczywistości, jeśli rośnie, oznacza to, że większość akcji Nyse jest bycza; jeśli spada, oznacza to, że większość akcji Nyse jest niedźwiedzia. Wskaźnik ten jest również ważny dla potwierdzenia przełamania poziomów wsparcia lub oporu. Inną ważną informacją, którą dostarcza nam ten wskaźnik, są możliwe rozbieżności. Na rysunku widać, że w okresie od początku lutego do połowy kwietnia 2023 r. Nyse zanotował 2 spadkowe maksima; w tym samym czasie LDA zanotował równe i niemalejące maksima, co wskazuje, że utrata siły przez Nyse może być prawdopodobnie tylko chwilowa.
Ten na Nyse jest najważniejszym wskaźnikiem linii Advance/Decline, który dostarcza nam informacji na temat największego rynku akcji na świecie. Można użyć podobnego wskaźnika na innych indeksach; ważne jest, aby w obrocie znajdowała się duża liczba papierów wartościowych, powiedzmy co najmniej w setkach, aby wskaźnik był bardziej spójny.
Istnieją inne wskaźniki nastrojów o podobnych zasadach, np. linia Advance/Decline Volume, która opiera się na sumie każdego dnia wolumenu rosnących papierów wartościowych minus wolumen spadających papierów wartościowych. Istnieje również linia New Highs-New Lows, która każdego dnia sumuje akcje, które osiągnęły nowe maksima w ciągu ostatniego roku i odejmuje te, które osiągnęły nowe minima. Odczyty są podobne do powyższych, ale linia Advance/Decline pozostaje najczęściej używanym wskaźnikiem.
Market Sentiment: Strategie
Jeśli weźmiemy pod uwagę bardziej klasyczne wskaźniki nastrojów, tj. te powiązane z ankietą, nie ma strategii handlowych, które można by ustalić. Instrumenty te są wykorzystywane do interpretacji siły lub braku trendu. Zamiast tego można użyć Implicit Volatility. Zobaczmy przykład:
Poniższy rysunek przedstawia VIX z 10-okresową wykładniczą średnią kroczącą; powyżej znajduje się S&P500 z 5-okresową krótką średnią kroczącą (czerwona linia) i dłuższą 20-okresową średnią kroczącą (niebieska linia). Klasyczna transakcja przecięcia średniej ma miejsce, gdy krótka średnia przecina w górę dłuższą (patrz czerwona strzałka). Sygnał jest uznawany za ważny tak długo, jak długo VIX znajduje się poniżej swojej średniej kroczącej, co miało miejsce tuż przed nim (patrz czerwona strzałka poniżej). Podobnie, można wyjść z transakcji po przecięciu w dół krótkiej średniej kroczącej z długą; jeśli jednak VIX przekroczy swoją średnią kroczącą (patrz zielona strzałka poniżej), można zaplanować wyjście.
Przeczytaj również: Rodzaje wykresów giełdowych
Najlepsi brokerzy do handlu
| Broker | Instrumenty | Informacje |
|---|---|---|
| XTB | Forex, CFD, akcje (w tym ułamkowe), ETF, obligacje. | Odwiedź brokera → |
| ActivTrades | Forex, kontrakty CFD. | Odwiedź brokera → |
Często zadawane pytania
Wskaźniki nastrojów mają przede wszystkim na celu dostarczenie nam informacji na temat siły obecnego trendu, z potencjalnym uwzględnieniem jego bezpośrednich skutków.
Najbardziej „obiektywnymi” wskaźnikami nastrojów są te skumulowane, takie jak linia Advance/Decline obliczana dla indeksu Nyse.
Bardziej szczegółowe wskaźniki nastrojów oferują przede wszystkim potwierdzenie siły trendu lub jego potencjalnego wyczerpania; dlatego też same w sobie nie oferują prawdziwych sygnałów transakcyjnych.
Szukasz brokera do handlu?
Jak zacząć inwestować na giełdzie od podstaw
Jak inwestować na giełdzie od podstaw. Dowiedz się wszystkiego i zdecyduj się na swój styl inwestowania.
