3 najlepsze spółki i ETF na Metale Ziem Rzadkich

Sztuczna inteligencja, blockchain czy nowoczesne terapie medyczne — czy wiedziałaś, że wszystkie te technologie zależą od zestawu pierwiastków, które wbrew pozorom nie znajdują się „w chmurze”, lecz… pod ziemią. Mowa o grupie pierwiastków znanych jako metale ziem rzadkich, absolutnie niezbędnych dla rozwoju technologicznej rewolucji, której właśnie doświadczamy. Dlatego w tym artykule przyjrzymy się, jaka jest obecna sytuacja na rynku tych surowców, dlaczego są tak ważne i w jaki sposób można w nie inwestować.

Co to są metale ziem rzadkich i skąd ich nazwa?

„Metale ziem rzadkich” to grupa 17 pierwiastków chemicznych, obejmująca 15 lantanowców (lantan, cer, prazeodym, neodym, promet, samarium, europ, gadolin, terb, dysproz, holm, erb, tul, iterb i lutet) oraz dwa inne pierwiastki — skand i itr.

I choć ich nazwa może sugerować coś wyjątkowo unikalnego, w rzeczywistości nie są one aż tak „rzadkie” w skorupie ziemskiej. Problem polega na tym, że występują w bardzo rozproszonej formie, często zmieszane z innymi minerałami, co sprawia, że ich wydobycie i przetwarzanie jest trudne i kosztowne.

Ich znaczenie wynika z wyjątkowych właściwości fizycznych i chemicznych: wysokiej przewodności magnetycznej i elektrycznej oraz odporności na korozję. Dzięki temu stanowią kluczowe składniki przy produkcji urządzeń i technologii wysokiego szczebla, takich jak:

• silniki pojazdów elektrycznych,
• turbiny wiatrowe,
• smartfony, tablety i komputery,
• systemy obronne i sprzęt wojskowy,
• ekrany wysokiej rozdzielczości oraz lampy LED.

Z tego powodu metale ziem rzadkich postrzegane są dziś jako aktywo strategiczne – i coraz częściej jako ciekawa alternatywa inwestycyjna.

Jak inwestować w metale ziem rzadkich?

Nie ma wątpliwości, że na rynku istnieje realny problem niedoboru i ryzyka geopolitycznego w dostępie do tych surowców. A tam, gdzie popyt spotyka się z ograniczoną podażą – pojawia się szansa inwestycyjna. Zobaczmy więc, jakie są dostępne opcje inwestowania w metale ziem rzadkich.

Spółki zajmujące się metalami ziem rzadkich

Na świecie działa kilka firm specjalizujących się w wydobyciu i przetwarzaniu tych surowców, ale zaledwie trzy z nich mają dużą płynność i łatwy dostęp dla inwestorów indywidualnych:

• China Northern Rare Earth Group (600111.SH) – +150% YTD
• MP Materials (MP) – +400% YTD
• Lynas Corp (LYC.AX) – +400% YTD

Freedom24

• Zainwestuj globalnie w ponad 43 000 akcji i ETF-ów.
• Uzyskaj dostęp do Covered Call ETF-ów z celem zwrotu 8–12%.
• Otwórz konto, zasil je i odbierz nawet 20 akcji w prezencie.
• Otrzymuj co tydzień pomysły inwestycyjne z historycznym zwrotem 16%.
• Inwestuj z pewnością z brokerem zaufanym przez ponad 500 000 klientów.

Odwiedź

Wszelkie inwestycje są zawsze obarczone ryzykiem. Obowiązuje test adekwatności i regulamin

Inne warte uwagi spółki to:

• Arafura Rare Earths (ARU.AX) – +200%
• Pensana plc (PRE.L) – +500%
• Northern Minerals (NTU.AX) – +100%
• Neo Performance Materials (NEO.T) – +165%

ETF na metale ziem rzadkich: VanEck Rare Earth and Strategic Metals UCITS ETF A

Jeśli nie chcesz wybierać pojedynczych spółek, ciekawszym rozwiązaniem może być inwestycja w fundusz ETF, który śledzi cały sektor. Jednym z nielicznych dostępnych na rynku europejskim jest VanEck Rare Earth and Strategic Metals UCITS ETF (VVMX), o numerze ISIN IE0002PG6CA6.

To jedyny ETF UCITS, który replikuje MVIS Global Rare Earth/Strategic Metals Index – indeks obejmujący największe i najbardziej płynne spółki z branży metali ziem rzadkich i strategicznych, których co najmniej 50% przychodów pochodzi właśnie z tego sektora.

Parametry funduszu:

Freedom24

• Zainwestuj globalnie w ponad 43 000 akcji i ETF-ów.
• Uzyskaj dostęp do Covered Call ETF-ów z celem zwrotu 8–12%.
• Otwórz konto, zasil je i odbierz nawet 20 akcji w prezencie.
• Otrzymuj co tydzień pomysły inwestycyjne z historycznym zwrotem 16%.
• Inwestuj z pewnością z brokerem zaufanym przez ponad 500 000 klientów.

Odwiedź

Wszelkie inwestycje są zawsze obarczone ryzykiem. Obowiązuje test adekwatności i regulamin

Fundusz obejmuje 21 spółek, z czego 10 największych stanowi 65% portfela – w tym m.in. China Northern Rare Earth, MP Materials, Lynas i Pilbara Minerals.

Pod względem geograficznym dominują:

• Chiny – 33% udziału,
• USA – 25%,
• Australia – 20%,
• pozostałe rynki wschodzące – 22%.

Choć w ujęciu 3-letnim ETF notuje spadek (-27%), to w ostatnich miesiącach obserwowano silne odbicie – ponad 60% wzrost YTD, z wyraźnym przełamaniem trendu spadkowego i rosnącym wolumenem obrotów.

iShares MSCI Global Metals & Mining Producers ETF (ticker PICK)

Ten ETF oferuje szeroką ekspozycję na przemysł wydobycia i produkcji metali — nie ogranicza się do metali ziem rzadkich, lecz obejmuje różne metale podstawowe, stal, aluminium, minerały itd.

• Cel inwestycyjny: śledzenie indeksu MSCI ACWI Select Metals & Mining Producers Ex Gold & Silver Investable Market Index — czyli firm wydobywczych i produkcyjnych metali innych niż złoto i srebro.
• Profil: ponad 200 spółek w portfelu, globalna dywersyfikacja geograficzna.
• Stosowany jako: narzędzie umożliwiające ekspozycję na sektor surowców i metali, który może być użyty jako zabezpieczenie przed inflacją lub jeśli zakładasz wzrost zapotrzebowania na metale przemysłowe.
• Ryzyka: większy rozmiar i szerszy zakres niż nisza metali ziem rzadkich, więc może być mniej skoncentrowany; zależny od cyklu gospodarczego i kondycji przemysłu wydobywczego.

XTB

• Regulacja obecna we wszystkich krajach.
• Konto oprocentowane na 2,3% (w euro).
• Brak prowizji (0%) na akcje i ETF-y.

Odwiedź

71% rachunków detalicznych CFD odnotowuje straty.

Horizons Global Uranium Index ETF (ticker HURA, TSE)

ETF nastawiony na branżę uranu — czyli surowca kluczowego dla energetyki jądrowej.

• Cel: śledzenie indeksu Solactive Global Uranium Pure‑Play Index — skupiającego firmy wydobywcze i eksploracyjne uranu lub spółki uczestniczące w cenie fizycznego uranu.
• Struktura: stosunkowo niszowa branża, mniejsza liczba spółek niż w przypadku szerokiego sektora metali, wyższe ryzyko ale i potencjalna wyższa dynamika wzrostu, jeśli popyt na energię jądrową wzrośnie.
• Przykładowe składniki: spółki takie jak Cameco Corporation (ok. 17 %), Sprott Physical Uranium Trust (ok. 14 %) w składzie portfela.
• Ryzyka: uzależnienie od regulacji dotyczących energetyki jądrowej, kursu uranu, oraz ryzyko polityczne.
• Możliwości: jeśli przejście na czystą energię (lub zwiększony udział energii jądrowej) przyspieszy, może to być ciekawa niszowa ekspozycja.

DEGIRO

• Regulowany przez BaFin i Bundesbank.
• Dobry wybór produktów, w tym inne złożone instrumenty, takie jak opcje i kontrakty futures, na start.
• Obsługa klienta w języku polskim.

Odwiedź

Inwestowanie wiąże się z ryzykiem utraty środków.

Metale Ziem Rzadkich: Gdzie kupić

VanEck Rare Earth/Strategic Metals ETF		REMX®				Sprawdź ofertę
iShares MSCI Global Metals & Mining ETF		BATS:PICK				Sprawdź ofertę
Horizons Global Uranium Index ETF		TSE:HURA				Sprawdź ofertę

ETF	Ticker	Gdzie kupić?
VanEck Rare Earth/Strategic Metals ETF	REMX®		Sprawdź ofertę
iShares MSCI Global Metals & Mining ETF	BATS:PICK		Sprawdź ofertę
Horizons Global Uranium Index ETF	TSE:HURA		Sprawdź ofertę

👉 Poznaj także najlepsze ETF w tym roku

Czy Chiny mają monopol na metale ziem rzadkich?

Choć złoża tych metali rozsiane są po całym świecie, ich wydobycie i przetwarzanie nie jest ani proste, ani tanie. To nie jest kwestia „postawmy kopalnię i gotowe”. Wymaga to ogromnych nakładów finansowych, inwestycji w infrastrukturę, nowoczesne technologie i wyspecjalizowaną kadrę.

Chiny już w latach 80. zrozumiały strategiczną wartość tych pierwiastków i jako jedne z pierwszych państw postawiły na rozwój całego łańcucha produkcyjnego – od wydobycia po rafinację. Efekt? Dziś kontrolują około 60% światowego wydobycia i aż 90% procesu rafinacji, mając realny wpływ na globalny rynek nowoczesnych technologii i energetyki.

Według danych Visual Capitalist i International Energy Agency, od 60% do 90% światowej produkcji metali ziem rzadkich odbywa się w Chinach.

Ta uprzywilejowana pozycja wynika nie tylko z zasobów naturalnych, lecz przede wszystkim z ekonomii skali – Państwo Środka rozpoczęło inwestycje znacznie wcześniej niż reszta świata i przez dekady rozwijało cały ekosystem produkcyjny. Dziś próba stworzenia konkurencyjnych projektów w innych regionach świata jest niemal nieopłacalna z ekonomicznego punktu widzenia.

Odpowiedź Chin na protekcjonizm Trumpa

W momencie, gdy światowe rynki znajdowały się na historycznych maksimach (S&P 500, Nasdaq, złoto, Bitcoin, nieruchomości), znów zawrzało w sferze geopolityki.

Tym razem to Chiny ogłosiły zaostrzenie kontroli eksportu metali ziem rzadkich i powiązanych technologii, takich jak magnesy, powołując się na „względy bezpieczeństwa narodowego”.

Nowe regulacje wymuszały na zagranicznych firmach uzyskanie specjalnych licencji i ujawnienie (choćby w minimalnym zakresie) technologii produkcyjnych. To z kolei mogło doprowadzić do poważnych zatorów w globalnych łańcuchach dostaw, szczególnie w branżach takich jak elektronika, obronność czy motoryzacja elektryczna.

Stany Zjednoczone reagują

W odpowiedzi – i zgodnie ze swoim „maksymalistycznym” stylem – Donald Trump ogłosił wprowadzenie 100% ceł na chiński import (z mocą od 1 listopada), traktując to jako odwet na działania Pekinu.

Reakcja rynków była natychmiastowa: indeksy gwałtownie spadły – S&P 500 o ok. 3%, Nasdaq o ponad 5% – a Bitcoin zaliczył pierwszą w historii spadkową świecę na 20 000 punktów, co wielu analityków uznało za początek korekty.

W ciągu kilku godzin Trump złagodził ton, mówiąc, że „wszystko będzie dobrze z Chinami” i że USA „nie chcą zaszkodzić Pekinowi”, co nieco uspokoiło inwestorów.

Przyszłość technologii w rękach Chin?

Jeśli dołożymy do tego coraz bardziej widoczne podziały gospodarcze i polityczne (Zachód, BRICS, kraje arabskie), staje się jasne, że zależność świata od chińskich metali ziem rzadkich to realne ryzyko.

Wystarczy kilka ceł, sankcji lub ograniczeń, by zagrozić stabilności kluczowych sektorów – od elektroniki, przez elektromobilność, po przemysł zbrojeniowy.

Jak USA próbuje ograniczyć zależność od Chin?

Skoro metale ziem rzadkich są tak kluczowe dla rozwoju przemysłu technologicznego i militarnego, można by zapytać: czy Zachód naprawdę nic nie robi, by uniezależnić się od Chin?

Przez wiele lat Stany Zjednoczone praktycznie porzuciły własną produkcję, z powodu wysokich kosztów środowiskowych i braku konkurencyjności wobec taniego, masowego wydobycia w Chinach. W efekcie część amerykańskich kopalń została całkowicie zamknięta.

Jednak wraz z początkiem drugiej kadencji Donalda Trumpa, sytuacja zaczęła się gwałtownie zmieniać. Przykładem może być jego porozumienie z prezydentem Ukrainy, Wołodymyrem Zełenskim, dotyczące wspólnej eksploatacji 50% ukraińskich złóż surowców – zawarte kilka tygodni po głośnym spotkaniu obu przywódców w Białym Domu.

Nie wspominając już o słynnej propozycji Trumpa zakupu Grenlandii od Danii, która początkowo wydawała się absurdem, ale miała bardzo konkretny cel. Na Grenlandii znajduje się bowiem 43 z 50 surowców, które rząd USA uznaje za strategiczne dla swojego przemysłu.

Co więcej – jeśli chodzi o metale ziem rzadkich, szacuje się, że około 2% światowych rezerw znajduje się właśnie tam. Jednak nowsze badania sugerują, że pod grubą warstwą lodu może kryć się nawet 15–25% globalnych zasobów.

A co z Polską i metalami ziem rzadkich?

Tymczasem w Polsce sytuacja wygląda… mieszanie. Z jednej strony pojawiają się raporty, analizy wykonalności i pierwsze projekty. Z drugiej — nadal więcej czasu zajmuje nam debatowanie o wpływie wydobycia na środowisko niż konkretne działanie w kierunku suwerenności surowcowej.

Czy wiedziałaś, że Polska nie dysponuje na razie potwierdzonym, dużym złożem metali ziem rzadkich przeznaczonym do eksploatacji?

Choć pojawiają się miejsca z podwyższoną koncentracją tych pierwiastków — np. Sudety (okolice Szklarskiej Poręby i Markocic), Suwalszczyzna — to skala i opłacalność wydobycia pozostają na razie niewystarczające.

Co wiadomo o zasobach w Polsce

• Badania geologiczne wykazały, że w Polsce występują pierwiastki ziem rzadkich — w Sudetach, na Suwalszczyźnie, w rejonie Tajna/Ełk — ale są one w niskiej koncentracji lub głęboko pod powierzchnią, co dramatycznie podnosi koszty eksploatacji.
• Instytut Technologii Paliw i Energii (ITPE) informuje, że „Polska na chwilę obecną nie posiada rozpoznanych złóż metali ziem rzadkich nadających się do wydobycia”.
• Równolegle Polska buduje możliwości w przetwórstwie i recyklingu pierwiastków ziem rzadkich — np. zakład separacji REE w Puławach (projekt spółki Grupa Azoty / Mkango Polska) otrzymał status jednego z 47 strategicznych projektów UE.

Dlaczego więc sytuacja wygląda tak, a nie inaczej?

Bo choć potencjał jest — to wydobycie na dużą skalę nie jest dziś w Polsce realne bez gigantycznych nakładów. I to z kilku powodów:

• Złoża są mało skoncentrowane, co oznacza wyższe koszty niż globalna konkurencja.
• Infrastruktura wydobywcza, przeróbka i regulacje środowiskowe — w Polsce wymaga budowy od podstaw.
• Większy nacisk kładziemy na analizę wpływu środowiskowego niż na pilne działania wydobywcze.

Chcesz inwestować w inne metale?

Jeśli interesują Cię inwestycje w metale niezbędne dla rozwoju gospodarczego i transformacji energetycznej, zajrzyj też do analiz poświęconych dwóm innym kluczowym surowcom: litiowi i miedzi.

• Jak inwestować w lit? (akcje i ETF-y) – lit to kluczowy składnik baterii do samochodów elektrycznych, telefonów i magazynów energii odnawialnej. W tym artykule poznasz najważniejsze spółki zajmujące się jego wydobyciem i przetwarzaniem, a także ETF-y dające ekspozycję na ten rynek.
• Jak inwestować w miedź? (akcje i ETF-y) – miedź stała się niezbędna w budownictwie, elektronice i odnawialnych źródłach energii dzięki swojej doskonałej przewodności. Sprawdź, które spółki dominują w tym sektorze i jakie fundusze pozwalają uczestniczyć w jego wzrostowym trendzie.

W skrócie: metale ziem rzadkich to jeden z filarów naszej technologicznej przyszłości.
Trudno wyobrazić sobie rozwój sztucznej inteligencji czy modernizację systemów obronnych bez stałego dostępu do tych pierwiastków — surowców, których produkcję kontrolują dziś… Chiny – wróg numer jeden Stanów Zjednoczonych.

DEGIRO

• Regulowany przez BaFin i Bundesbank.
• Dobry wybór produktów, w tym inne złożone instrumenty, takie jak opcje i kontrakty futures, na start.
• Obsługa klienta w języku polskim.

Odwiedź

Inwestowanie wiąże się z ryzykiem utraty środków.

Jeśli chcesz inwestować w fundusze ETF, proponujemy Ci trzy artykuły, które być może Cię zainteresują:

• Najlepsze grafenowe ETF
• Najlepsze ETF na pallad

Często zadawane pytania

Chcesz inwestować w fundusze ETF? Poznaj nasze rekomendacje