YoY: Czym jest i jak obliczyć?

YoY, znany również jako Year-Over-Year (po polsku: rok do roku), jest porównaniem statystyki z jednego okresu do tego samego okresu w poprzednim roku. Okres ten to zazwyczaj miesiąc lub kwartał. Wskaźnik rok do roku oblicza zmianę procentową w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy.

YoY: Co to jest Year over Year?

Wzrost Year-over-Year (po polsku „rok do roku”) jest kluczowym wskaźnikiem efektywności, który porównuje wzrost w jednym okresie (zwykle jeden miesiąc) do porównywalnego okresu dwanaście miesięcy wcześniej w poprzednim roku (stąd nazwa). W przeciwieństwie do odrębnych wskaźników miesięcznych, wskaźnik YOY daje Ci obraz Twoich wyników bez uwzględnienia efektów sezonowych, zmienności miesięcznej i innych czynników. Widzisz wyraźniejszy obraz swoich rzeczywistych sukcesów i wyzwań na przestrzeni czasu. Nie dziwi więc fakt, że jest to kluczowa metryka dla analityki handlu detalicznego.

Pierwszą dużą zaletą wzrostu rocznego jest wyeliminowanie sezonowości z metryk wzrostu. Większość sprzedawców detalicznych odnotowuje silny wzrost sprzedaży w okresie świątecznym. W skali jednego miesiąca może to dawać fałszywe wskazanie ogromnego wzrostu. Jednak te zawyżone liczby nie są naprawdę reprezentatywne dla wzrostu w czasie, jeśli po wakacjach wrócą do normalnego poziomu.

Do czego służy wskaźnik YoY?

Warto zauważyć, że obliczając roczną zmianę, eliminujemy problem sezonowości. Oznacza to, że unikamy wpływu krótkoterminowych wzorców na wynik.

Możemy to lepiej zrozumieć dzięki analizie konkretnego przykładu. Jeśli przeanalizujemy sprzedaż artykułów szkolnych, zawsze wzrasta ona w miesiącach zbliżonych do początku roku szkolnego. W takim przypadku sprzedaż w sierpniu 2023 r. należy porównać ze sprzedażą w sierpniu 2022 r. Zamiast na przykład porównywać sierpień 2023 z lipcem 2023.

Innym przypadkiem może być zużycie energii w krajach europejskich i ogólnie na półkuli północnej. Rachunki są zwykle wyższe w miesiącach zimowych, kiedy gospodarstwa domowe korzystają z ogrzewania. Dlatego też drugi kwartał 2023 roku należy porównać z tym samym okresem w 2022 roku. Jeśli porównamy drugi kwartał 2023 r. z pierwszym kwartałem 2023 r., zobaczymy spadek, który odzwierciedli zjawisko sezonowe.

Inną sytuacją, w której można wykorzystać zmienność roczną, jest analiza wyników portfela inwestycyjnego. W ten sposób można obserwować wyniki portfela w czasie. Pozwala to uniknąć zniekształceń, które mogą wynikać z sezonowych ruchów niektórych papierów wartościowych. Przykładowo, rynek akcji zawsze wykazuje tendencję wzrostową pod koniec roku.

Year-over-Year: Przykład

Wyobraźmy sobie, że mamy następujące dane dotyczące sprzedaży firmy. W prawej kolumnie obliczamy roczną zmienność, porównując pierwszy kwartał 2024 roku z pierwszym kwartałem 2023 roku, oraz to samo z drugim, trzecim i czwartym kwartałem.

Jak obliczyć YoY?

Procedura rozpoczyna się od zebrania odpowiednich danych, tj. miesięcznych wartości dla określonego okresu oraz tych samych danych dla okresu zanotowanego 12 miesięcy wcześniej.

Sam proces obliczeń jest stosunkowo prosty i składa się z trzech etapów:

1. Odejmij wartość z bieżącego miesiąca od odpowiadającej wartości sprzed 12 miesięcy. W przypadku różnicy dodatniej, wskazuje to na wzrost w Twojej organizacji, natomiast różnica ujemna sygnalizuje spadek.
2. Następnie podziel tę różnicę przez całość danych z roku poprzedniego. Ten krok daje wskaźnik wzrostu dla 12-miesięcznego okresu.
3. Otrzymaną wartość pomnóż przez 100, aby uzyskać wskaźnik wzrostu w formie procentowej.

Jak już wcześniej wspomniano, ten prosty wzór może być stosowany do obliczania rocznych zmian w dowolnych zmiennych ekonomicznych lub finansowych. W celu wyznaczenia wskaźnika PKB na rok, używa się następującej formuły:

(PKB z 2023 roku - PKB z 2022 roku) / PKB z 2022 roku * 100%

Year over Year: Perspektywa krótko i długoterminowa

Nie znaczy to, że metryki YOY są alfą i omegą analizy. Skupianie się na okresie 12 miesięcy może również dawać zbyt szeroki obraz sytuacji. Połączenie perspektywy długoterminowej z uzupełniającą analizą miesiąc po miesiącu i kwartał po kwartale może pomóc w przeanalizowaniu różnych aspektów rocznego wzrostu i zobaczyć, jak Twoja organizacja radzi sobie na różne sposoby.

Roczny wzrost to także znacznie więcej niż tylko przychody. Możesz mierzyć niezliczone aspekty swojego wzrostu: konwersje, średnią wartość sprzedaży i inne wskaźniki, które są powiązane, ale wykraczają poza linię końcową.

Wnioski

Najważniejszym atutem porównań rok do roku jest ich zdolność do automatycznego niwelowania efektów sezonowości. Na przykład, statystyki sprzedaży detalicznej wykazują wzrost w listopadzie i grudniu, co jest wynikiem okresu świątecznych zakupów. To zdecydowanie kluczowy moment w roku, stanowiący niemal 20% ogólnej sprzedaży detalicznej.

Analiza YoY pozwala wygładzić wszelkie fluktuacje w danych miesięcznych. Niemniej jednak, nie należy ograniczać się jedynie do analizy danych rok do roku. Wskazane jest także przyjrzenie się danym na poziomie miesiąca czy kwartału, aby uzyskać pełniejszy obraz sytuacji. W związku z tym większość doniesień ekonomicznych przedstawia miesięczne tendencje. Ogólnie rzecz biorąc, warto samodzielnie przeanalizować dane rok do roku.

Zobacz także:

• Jak przeprowadzić analizę fundamentalną spółek

Szukasz brokera? Sprawdź nasze rekomendacje

eToro

• Trading automatyczny
• Przejrzyste i zrozumiałe wskazówki handlowe
• Darmowe transakcje akcji i ETF
• Ochrona przed ujemnym saldem
• Karta kredytowa/debetowa dostępna (w USA i UK tylko karta debetowa)

Odwiedź

74% rachunków inwestorów traci pieniądze, handlując kontraktami CFD z tym dostawcą.

XTB

• Regulacja obecna we wszystkich krajach.
• Konto oszczędnościowe oprocentowane na 2% (w euro).
• Brak prowizji (0%) na akcje i ETF-y.

Odwiedź

76% kont traci pieniądze podczas handlu CFD oferowanymi przez tego dostawcę.

DEGIRO

• Regulowany przez BaFin i Bundesbank.
• Dobry wybór produktów, w tym inne złożone instrumenty, takie jak opcje i kontrakty futures, na start.
• Obsługa klienta w języku polskim.

Odwiedź

Inwestowanie wiąże się z ryzykiem utraty środków.