Fundusze obligacyjne
W tym artykule skupimy się na obligacjach 3-letnich skarbowych, czy warto w nie inwestować w obecnych warunkach rynkowych, jak działają i jakie dają oprocentowanie. Skupimy się na charakterystyce rynku polskiego i omówimy obligacje skarbowe emitowane przez polskie Ministerstwo Finansów, które są przeznaczone dla inwestorów detalicznych.
Obligacje skarbowe to papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa w celu finansowania potrzeb budżetowych. W Polsce stanowią one podstawowe źródło długu publicznego i są dostępne zarówno dla inwestorów indywidualnych jak i instytucjonalnych.
Obligacje skarbowe zyskały w ostatnich latach ogromną popularność, zwłaszcza w czasach dużej zmienności na rynkach finansowych i rosnącej niepewności gospodarczej. Są postrzegane jako jedna z najbezpieczniejszych form lokowania oszczędności, ponieważ ich emitentem jest Skarb Państwa.
3-letnie obligacje skarbowe to papiery dłużne emitowane przez Skarb Państwa z określonym terminem wykupu po 36 miesiącach od daty zakupu. Detaliczne obligacje w ofercie Ministerstwa Finansów charakteryzują się stałym oprocentowaniem, które znasz w momencie zakupu i które nie zmienia się przez cały okres inwestycji. Dzięki temu inwestorzy mogą z góry oszacować zysk z lokaty kapitału.
Polskie obligacje 3-letnie charakteryzują się małym ryzykiem inwestycyjnym. Takie ryzyko w przypadku skarbowych papierów wartościowych określa się najczęściej z wykorzystaniem ratingów kredytowych, które nadawane są przez agencje ratingowe (3 najważniejsze to S&P, Moody’s i Fitch). Polska jako kraj, ma aktualnie wszystkie 3 ratingu na poziomie inwestycyjnym, co potwierdza stabilną sytuację skarbu państwa i zmniejsza ryzyko inwestycji w polskie obligacje skarbowowe.
Obligacje skarbowe są dostępne dla każdego – nie trzeba posiadać konta maklerskiego ani specjalistycznej wiedzy inwestycyjnej, choć przy każdej inwestycji warto przeanalizować instrument finansowy, który zamierzamy kupić. Takie podejście sprawi, że z każdą transakcją będziemy coraz to bardziej świadomymi inwestorami.
Polskie detaliczne obligacje skarbowe można kupić w oddziałach PKO BP lub w serwisie internetowym https://www.obligacjeskarbowe.pl/. Minimalna kwota inwestycji to 100 zł, co czyni je produktem dostępnym dla szerokiego grona inwestorów.
Podsumowując, w dobie Internetu nikt nie powinien mieć problemu z zakupem 3-letnich obligacji skarbowych. Ponadto, dzięki temu, że zakupu można dokonać również za pośrednictwem placówek PKO Banku Polskiego, z oferty skorzystać mogą również osoby, które wolą inwestować w bardziej tradycyjny sposób, czyli z pomocą doradcy w oddziale banku. Jeśli chcesz inwestować również w inne rodzaje obligacji, przeczytaj: Jak inwestować w obligacje?
Oprocentowanie obligacji 3-letnich jest stałe przez cały okres inwestycji, co oznacza, że niezależnie od zmian stóp procentowych oraz wskaźnika inflacji, inwestor zawsze otrzyma taki sam kupon odsetkowy. Oczywiście 3-letnie obligacje nie są jedynymi w ofercie Ministerstwa Finansów, dlatego poniższa tabela przedstawia porównanie tych obligacji, z obligacjami 4-letnimi, którą charakteryzują się tylko o rok dłuższym horyzontem inwestycji. Tabela zawiera najistotniejsze różnice, z punktu widzenia inwestora detalicznego.
| Obligacje 3-letnie (TOS) | Obligacje 4-letnie (COI) | ||||
| Oprocentowanie | Stałe przez cały okres inwestycji (5,65%) | Zmienne, indeksowana inflacją: • 1. rok: stałe oprocentowanie (6,0%) • Kolejne lata: inflacja + 1,5 p.p. | |||
| Wypłata odsetek | Naliczane od wartości nominalnej, kapitalizowane po każdym rocznym okresie odsetkowym, wypłacane w dniu wykupu | Naliczane od wartości nominalnej, wypłacane po każdym rocznym okresie odsetkowym | |||
| Minimalna kwota zakupu | 100 zł | 100 zł | |||
| Ryzyko inflacji | Wysokie – stałe oprocentowanie może być niższe niż inflacja | Niskie – odsetki dostosowują się do poziomu inflacji | |||
| Czas trwania | 3 lata | 4 lata | |||
| Komu polecane: | Osoby ceniące stabilny, z góry znany zysk | Inwestorzy chcący ochrony przed inflacją i regularnych odsetek |
| Obligacje 3-letnie (TOS) | Obligacje 4-letnie (COI) | |
| Oprocentowanie | Stałe przez cały okres inwestycji (5,65%) | Zmienne, indeksowana inflacją: • 1. rok: stałe oprocentowanie (6,0%) • Kolejne lata: inflacja + 1,5 p.p. |
| Wypłata odsetek | Naliczane od wartości nominalnej, kapitalizowane po każdym rocznym okresie odsetkowym, wypłacane w dniu wykupu | Naliczane od wartości nominalnej, wypłacane po każdym rocznym okresie odsetkowym |
| Minimalna kwota zakupu | 100 zł | 100 zł |
| Ryzyko inflacji | Wysokie – stałe oprocentowanie może być niższe niż inflacja | Niskie – odsetki dostosowują się do poziomu inflacji |
| Czas trwania | 3 lata | 4 lata |
| Komu polecane: | Osoby ceniące stabilny, z góry znany zysk | Inwestorzy chcący ochrony przed inflacją i regularnych odsetek |
Porównując między sobą różne sposoby lokowania swoich pieniędzy, możemy dowiedzieć się, w jakich warunkach rynkowych najlepiej wybrać obligacje o stałym oprocentowaniu, a kiedy lepiej sprawdzą się takie, których kupon zależy od wskaźnika inflacji.
Przeanalizujmy sobie w takim razie, jak mogą wyglądać potencjalne zyski z inwestycji w porównaniu z 4-letnimi obligacjami, których oprocentowanie zależy od bieżącej inflacji. Poniższa tabela przedstawia końcową wartość inwestycji 10 000 zł, w dwóch przedstawionych scenariuszach (inflacja bieżąca = 4%, scenariusz 1: inflacja spada o 0,5 p.p. rocznie, scenariusz 2: inflacja rośnie o 0,5 p.p. rocznie).
| Parametr / Scenariusz | Obligacje 3-letnie (TOS) | Obligacje 4-letnie (COI) | |||
| Oprocentowanie | 5,65% stałe przez cały okres | 1. rok: 6,0% 2–4 rok: inflacja + 1,5 p.p. | |||
| Scenariusz 1: inflacja spada o 0,5 p.p./rok | 11 792 zł po 3 latach | 12 096 zł po 4 latach (inflacja: 4% → 3,5% → 3% → 2,5%) | |||
| Scenariusz 2: inflacja rośnie o 0,5 p.p./rok | 12 803 zł po 4 latach (inflacja: 4% → 4,5% → 5% → 5,5%) |
| Parametr / Scenariusz | Obligacje 3-letnie (TOS) | Obligacje 4-letnie (COI) |
| Oprocentowanie | 5,65% stałe przez cały okres | 1. rok: 6,0% 2–4 rok: inflacja + 1,5 p.p. |
| Scenariusz 1: inflacja spada o 0,5 p.p./rok | 11 792 zł po 3 latach | 12 096 zł po 4 latach (inflacja: 4% → 3,5% → 3% → 2,5%) |
| Scenariusz 2: inflacja rośnie o 0,5 p.p./rok | 12 803 zł po 4 latach (inflacja: 4% → 4,5% → 5% → 5,5%) |
Jak widzimy w powyższym przykładzie, niezależnie od scenariusza poziomu inflacji w Polsce, inwestycja w obligacje 3-letnie o stałym oprocentowaniu wyniosła 11 792 zł. Z kolei inwestycja w 4-letnie obligacje indeksowane inflacją, mają zróżnicowany wynik po 4 latach inwestycji. W obu scenariuszach, zysk z obligacji COI jest wyższy niż w przypadku obligacji TOS, ale wynika to z tego, że obligacje COI mają o jeden okres odsetkowy więcej.
Jeżeli porównywalibyśmy wynik po 3 latach, w przypadku scenariusza, w którym inflacja spada o 0,5 p.p. rocznie, wartość inwestycji w obligacje COI wyniosłaby 11 630 zł, w drugim scenariuszy, gdy inflacja rośnie o 0,5 p.p. rocznie, wartość inwestycji w te obligacje wyniosłaby 11 966 zł.
Powyższe obliczenia wskazują nam, że inwestując w obligacje 3-letnie, warto mieć na uwadze otoczenie makroekonomiczne i ewentualnie wziąć pod uwagę to, czy w najbliższych latach spodziewamy się rosnącej czy spadającej inflacji. Niestety nie da się jednoznacznie przewidzieć, jaki poziom cen będziemy mieli za rok, dwa czy trzy, w związku z powyższym, rozważanie te są bardziej teoretyczne, a ostateczny wybór obligacji, w którą chcemy zainwestować, powinien być poprzedzony rzetelną analizą oraz naszym nastawieniem do ryzyka, które opisane jest poniżej.
Chociaż obligacje skarbowe są uznawane za bardzo bezpieczne, to istnieją pewne ryzyka, o których warto wiedzieć. Najważniejsze to ryzyko inflacji – stałe oprocentowanie oznacza, że w razie wysokiej inflacji realna wartość oszczędności może spaść.
Kolejne to koszty wcześniejszego wykupu – inwestor może zrezygnować przed terminem, ale zapłaci za to opłatę, która uszczupli zysk. W przypadku skorzystania z możliwości wcześniejszego wykupu, wartość narosłych odsetek zostanie pomniejszona o opłatę, która dla emisji zakupionych do końca sierpnia 2024 r. wynosi 0,70 zł od obligacji i dla emisji zakupionych od września 2024 wynosi 1,0 zł od obligacji.
Warto też wspomnieć o ryzyku stopy procentowej – gdyby stopy procentowe banku centralnego wzrosną istotnie, oprocentowanie obligacji 3-letnich okaże się mniej atrakcyjne w porównaniu z nową ofertą.
Podsumowując, ryzyko związane w inwestowaniem w obligacje skarbowe jest nieduże, ponieważ polski skarb państwa ma nadany inwestycyjny rating przez wszystkie najważniejsze agencje ratingowe. Istnieją jednak pewne wyzwania, które wiążą się z taką inwestycją, które warto mieć na uwadze, ponieważ mogą mieć wpływ na końcową opłacalność inwestycji.
Obligacje skarbowe i korporacyjne różnią się poziomem ryzyka. Pierwsze uważane są za bezpieczniejsze, ponieważ ich spłata gwarantowana jest przez państwo. Obligacje korporacyjne wiążą się najczęściej z wyższym ryzykiem niewypłacalności emitenta, dlatego oferują lepsze oprocentowanie jako rekompensatę za większe ryzyko inwestycyjne. Oceniając ryzyko inwestowania zarówno w obligacje skarbowe jak i korporacyjne warto posługiwać się ratingami nadawanymi przez agencje ratingowe, aby lepiej ocenić ryzyko niewypłacalności emitenta.
Ten rodzaj obligacji sprawdzi się wśród inwestorów ceniących bezpieczeństwo i przewidywalność. To rozwiązanie dla osób, które chcą ulokować kapitał na średni termin i nie planują częstych wypłat. Obligacje 3-letnie będą odpowiednie także dla inwestorów, którzy chcą uniknąć ryzyka inflacji w obligacjach indeksowanych inflacją (gdzie odsetki zależą od wskaźnika inflacji, ale zwykle są niższe w pierwszym roku).
Obligacje skarbowe 3-letnie mogą być dobrym wyborem dla osób, które cenią bezpieczeństwo i stabilny, przewidywalny zysk. Nie sprawdzą się jednak u inwestorów, którzy chcą ochronić swoje oszczędności przed wysoką inflacją – w takim przypadku lepsze mogą być obligacje indeksowane inflacją (4-letnie lub 10-letnie). Dodatkowo warto mieć na uwadze, że beneficjenci programu „800+” mają do dyspozycji specjalne obligacje rodzinne, których warunki są trochę lepsze od standardowej ofert.
Podsumowując, 3-letnie obligacje o stałym oprocentowaniu mogą być dobrym instrumentem inwestycyjnym dla osób, które przede wszystkim cenią sobie przewidywalność inwestycji (czyli niezmienność wypłat kuponowych, niezależnie od warunków rynkowych i makroekonomicznych), podczas gdy słabiej sprawdzą się u osób, których apetyt na ryzyko jest większy.
Na koniec warto pamiętać, że w przypadku inwestycji w obligacje 3-letnie, warto dokonać kalkulacji, podobnej do tej, która została przedstawiona w powyższym artykule, na podstawie której będziemy mogli oszacować zysk z naszej inwestycji, co pozwoli nam na efektywne podejście do naszego portfela inwestycyjnego.
Inwestując, ryzykujesz swoim kapitałem.
Inwestowanie wiąże się z ryzykiem utraty środków.
61% rachunków inwestorów traci pieniądze, handlując kontraktami CFD z tym dostawcą.