Czym jest Indeks Strachu i Chciwości?

Indeks Strachu i Chciwości (fear & greed index) jest jednym z najbardziej znanych wskaźników nastrojów rynkowych. Często pojawia się w mediach finansowych zwłaszcza w okresach gwałtownych spadków, ponieważ mierzy poziom strachu i chciwości wśród inwestorów.

Poniżej wyjaśniamy, czym jest Indeks Strachu i Chciwości oraz jak działa.

Indeks Strachu i Chciwości: Co to jest?

Indeks Strachu i Chciwości (ang. Fear & Greed Index) mierzy te dwa emocjonalne stany inwestorów za pomocą szeregu wskaźników. Jest on przygotowywany i publikowany codziennie przez portal finansowy CNN Money. Celem tego wskaźnika jest określenie, w jakim stopniu uczestnicy rynku kierują się obecnie strachem, a w jakim chciwością.

Aby zmierzyć te dwa nastroje, analizuje się szereg czynników, takich jak zmienność rynku, wskaźniki put/call, siła cen akcji, popyt na obligacje śmieciowe itp.

Biorąc pod uwagę te czynniki, Indeks Strachu i Chciwości pozwala inwestorom ocenić, czy rynek może kontynuować spadki, czy też wręcz przeciwnie – znajduje się blisko dna. Na podstawie wyników każdy inwestor może podjąć decyzję, jak najlepiej wykorzystać aktualną sytuację.

Choć wskaźnik ten nie określa dokładnie przyszłych ruchów rynkowych, może być przydatnym narzędziem do identyfikowania okazji inwestycyjnych lub oceny nastrojów panujących na rynku.

👉 Więcej informacji: Trading: Jak zacząć?

Jak działa indeks strachu i chciwości: Akcje

Za przygotowanie tego indeksu, a właściwie za jego obliczenie, odpowiada CNN Money. W tym celu wykorzystuje siedem kluczowych wskaźników:

1. Dynamika akcji

1. Dynamika akcji to wskaźnik obliczany poprzez odniesienie wyników indeksu S&P 500 do jego 125-dniowej średniej kroczącej.Na poniższym wykresie MarketWatch widzimy wyniki indeksu S&P 500 (niebieska linia) oraz jego średnią kroczącą (czarna linia). Interpretacja danych wygląda następująco:
   • Panika: Jeśli indeks znacznie przekracza swoją średnią kroczącą, może pojawić się strach i presja na sprzedaż akcji.
   • Neutralnie: Jeśli indeks znajduje się blisko swojej średniej kroczącej, nastawienie inwestorów pozostaje neutralne.
   • Chciwość: Gdy indeks S&P 500 znajduje się znacznie poniżej swojej średniej kroczącej, na rynku może panować pesymizm, co często stanowi okazję do zakupów.

2. Siła ceny akcji

1. Siła cen akcji jest obliczana na podstawie liczby akcji, które osiągnęły 52-tygodniowe maksima i minima na giełdzie NYSE (New York Stock Exchange). Jeżeli duża liczba akcji znajduje się na swoich maksimach, inwestorzy mogą odczuwać euforię, co w niektórych przypadkach prowadzi do wyprzedaży i korekty rynku. Z kolei jeśli wiele akcji znajduje się na minimach, może to sugerować wyprzedanie rynku i okazję do zakupów.Ten wskaźnik jest bezpośrednio związany z dynamiką akcji:

3. Amplituda ceny akcji

Aby obliczyć amplitudę cen akcji, analizuje się wolumen obrotu przypisany akcjom, których cena rośnie, w porównaniu z wolumenem obrotu akcjami, których cena spada.

Jest to stosunkowo proste, ponieważ wystarczy skorzystać ze wskaźnika McClellana:

4. Opcje sprzedaży i kupna

Opcje to instrumenty pochodne, które stanowią kontrakt pomiędzy dwiema stronami. Umożliwiają one zakup lub sprzedaż aktywów w określonym czasie i po ustalonej cenie.

• Opcje kupna (call) są instrumentami o charakterze byczym, co oznacza, że inwestorzy je nabywają, gdy spodziewają się wzrostu cen akcji.
• Opcje sprzedaży (put) mają charakter niedźwiedzi i są wykorzystywane, gdy inwestorzy przewidują spadek wartości akcji.

Opcje są przydatnym wskaźnikiem nastrojów rynkowych, ponieważ analiza skali inwestycji w opcje kupna i sprzedaży pozwala ocenić dominujące nastawienie inwestorów. Wskaźnik put/call oblicza się poprzez porównanie wolumenu obrotu opcjami call i put, co pomaga określić, czy oczekiwania rynkowe są bardziej wzrostowe czy spadkowe.

Aby przeanalizować ten wskaźnik, można odwołać się do 5-dniowego wskaźnika Put/Call CBOE:

Wskaźnik put/call zazwyczaj waha się w przedziale 0,7 – 1,2.

• Im niższa wartość wskaźnika, tym większa panika na rynku.
• Gdy wskaźnik zbliży się do poziomu 0,7, może to sygnalizować możliwość odwrócenia trendu, choć nadal będzie daleko od optymistycznych poziomów.

5. Spread obligacji śmieciowych

Spread kredytowy obligacji śmieciowych to różnica między rentownością obligacji o ratingu inwestycyjnym a rentownością obligacji śmieciowych.

• Gdy giełda spada, inwestorzy poszukują bezpiecznych aktywów, co zwiększa popyt na obligacje o wysokim ratingu kredytowym (emitowane przez najbardziej wypłacalne kraje).
• Gdy giełda rośnie, a inwestorzy czują się pewniej, mogą skierować swoją uwagę na obligacje śmieciowe, które – mimo wyższego ryzyka – oferują atrakcyjniejsze stopy zwrotu.

W związku z tym spread obligacji śmieciowych często porusza się odwrotnie do rynku akcji – rośnie w okresach niepewności i spada, gdy na rynkach panuje optymizm.

6. Zmienność rynku

Aby ocenić zmienność rynku, posługujemy się indeksem VIX (Volatility Index), biorąc za punkt odniesienia jego średnią ruchomą z ostatnich 50 okresów. Gdy wartość indeksu osiąga maksimum lub znajduje się powyżej średniej kroczącej, oznacza to wzrost zmienności, co zwiększa prawdopodobieństwo nagłych ruchów, najczęściej spadków.

Z kolei niska zmienność może prowadzić do wzrostu chciwości, ponieważ inwestorzy postrzegają rynek jako stabilny i mniej ryzykowny.

Teoria stojąca za tym wskaźnikiem zakłada, że:

• Gdy rynek ma niedźwiedzi sentyment, inwestorzy spodziewają się spadków i zabezpieczają swoje portfele, kupując więcej opcji put.
• Gdy rynek jest nastawiony byczo, inwestorzy nie widzą potrzeby zabezpieczania się, więc nie kupują opcji put.

W praktyce VIX odzwierciedla oczekiwania dotyczące przyszłej zmienności rynkowej i często porusza się w przeciwnym kierunku do indeksów giełdowych.

7. Popyt na aktywa wolne od ryzyka

Popyt na aktywa wolne od ryzyka analizuje się poprzez różnicę między rentownością akcji a rentownością obligacji skarbowych USA.

• Gdy rentowności akcji i obligacji skarbowych zbliżają się do siebie, oznacza to, że inwestorzy szukają bezpiecznych aktywów, co negatywnie wpływa na Indeks Strachu i Chciwości. Oznacza to, że wzrasta obawa przed spadkami na rynku.
• Przykładowo, na wykresie można zaobserwować, że w latach 2008–2013 (kryzys finansowy i późniejsza recesja) istniało wiele obaw co do indeksu S&P 500. Podobna sytuacja miała miejsce w marcu 2020 roku, gdy doszło do gwałtownego krachu giełdowego.

Działa to również w drugą stronę: im większa różnica między rentownością obligacji i akcji na korzyść tych drugich, tym większa chciwość na rynku, co przekłada się na wzrost wartości Indeksu Strachu i Chciwości (kolor zielony).

Jak interpretować Indeks Strachu i Chciwości?

Po obliczeniu wszystkich wskaźników otrzymujemy Indeks Strachu i Chciwości, który przyjmuje wartości od 0 do 100 punktów. Jego interpretacja jest następująca:

• 0–24: skrajny strach
• 25–49: strach
• 50–74: optymizm
• 75–100: skrajny optymizm

Ewolucja historyczna tego indeksu od momentu jego powstania przedstawiała się następująco:

W chwili pisania tego tekstu indeks wynosi 20 pkt, co wskazuje na to, że na rynku panuje strach.

Do czego służy Indeks Strachu i Chciwości CNN?

Indeks Strachu i Chciwości CNN to wskaźnik nastrojów rynkowych. Ważne jest, aby inwestorzy mieli świadomość, że dostarcza on informacji o rynku, ale w żadnym wypadku nie gwarantuje wzrostów ani spadków kursów. To po prostu dodatkowe narzędzie, które warto uwzględnić w analizie.

Jego przydatność polega na pokazaniu, jakie emocje dominują wśród inwestorów w danym momencie. Jeśli przeważa strach lub skrajny strach, może to sygnalizować niepewność i ryzyko spadków. Z kolei chciwość lub skrajna chciwość sugeruje, że inwestorzy oczekują dalszych wzrostów na giełdzie.

Czym jest Indeks Strachu i Chciwości Kryptowalut?

Podobnie jak Indeks Strachu i Chciwości dla S&P 500, tak samo w świecie kryptowalut funkcjonuje Indeks Strachu i Chciwości Kryptowalut.

Działa on na tej samej zasadzie – przyjmuje wartość od 1 do 100, gdzie:

• Niższa wartość oznacza większy strach,
• Wyższa wartość oznacza większą chciwość.

Jak obliczany jest Indeks Strachu i Chciwości Kryptowalut?

Wskaźnik opiera się na kilku czynnikach:

• Zmienność (25%) – porównuje bieżącą zmienność i maksymalne spadki z ich średnią z ostatnich 30 i 90 dni.
• Dynamika/wolumen (25%) – analizuje wolumen oraz dynamikę kupna i sprzedaży Bitcoina w porównaniu z ostatnimi 30 i 90 dniami.
• Media społecznościowe (15%) – monitoruje wzmianki i posty na temat Bitcoina, aby określić poziom zainteresowania kryptowalutami.
• Ankiety (15%) – obejmują badania opinii, w których uczestniczy od 2000 do 3000 osób.
• Dominacja (10%) – mierzy dominację Bitcoina względem innych kryptowalut.
  • Wzrost dominacji oznacza, że inwestorzy postrzegają Bitcoina jako bezpieczniejszą opcję w czasach strachu.
  • Spadek dominacji sugeruje większą chciwość i skłonność do ryzyka.
• Trendy wyszukiwań (10%) – analizuje popularność wyszukiwań związanych z kryptowalutami w Google.

Choć Indeks Strachu i Chciwości Kryptowalut jest przydatny w krótkim okresie, jego skuteczność jest niższa niż oryginalnego indeksu dla S&P 500. Wynika to z większego wpływu czynników subiektywnych, takich jak media społecznościowe, ankiety i trendy wyszukiwań. Niemniej jednak może być pomocnym narzędziem do przewidywania pewnych ruchów na rynku kryptowalut.

Wskaźnik Strachu i Chciwości działa jak emocjonalne EEG rynku – pokazuje, czy jest on spokojny i optymistyczny, czy pełen obaw i napięcia.

Z tego względu często koreluje z VIX, czyli indeksem mierzącym oczekiwaną zmienność rynkową w krótkim okresie.

Szukasz brokera? Sprawdź nasze rekomendacje

eToro

• Trading automatyczny
• Przejrzyste i zrozumiałe wskazówki handlowe
• Darmowe transakcje akcji i ETF
• Ochrona przed ujemnym saldem
• Karta kredytowa/debetowa dostępna (w USA i UK tylko karta debetowa)

Odwiedź

51% rachunków inwestorów traci pieniądze, handlując kontraktami CFD z tym dostawcą.

Interactive Brokers

• Niskie prowizje za handel.
• Szeroka gama produktów.
• Odsetki do 4,83% na kontach w USD i 3,49% w EUR.

Odwiedź

Inwestowanie w produkty finansowe wiąże się z pewnym poziomem ryzyka.

DEGIRO

• Regulowany przez BaFin i Bundesbank.
• Dobry wybór produktów, w tym inne złożone instrumenty, takie jak opcje i kontrakty futures, na start.
• Obsługa klienta w języku polskim.

Odwiedź

Inwestowanie wiąże się z ryzykiem utraty środków.