12 psychologicznych uprzedzeń, które wpływają na inwestowanie i jak ich unikać

Czy wiesz, że istnieją wzorce zachowań w inwestowaniu, które uniemożliwiają nam bycie racjonalnym? Wiele osób zazwyczaj nie bierze pod uwagę, że w świecie inwestycji emocje, czynniki społeczne i uprzedzenia mają ogromny wpływ.

Wzorce behawioralne lub uprzedzenia behawioralne, które wyraźnie zobaczymy w tym filmie, są tym, co często powoduje, że podejmujemy złe decyzje.

Dziś porozmawiamy o znaczeniu psychologii finansowej i przedstawimy krótki przegląd uprzedzeń poznawczych oraz błędów, które możemy popełnić podczas inwestowania.

Jeśli chcesz śledzić ten artykuł w formacie wideo, zostawimy go poniżej:

Czym są uprzedzenia poznawcze i jak na nas wpływają?

Tradycyjnie zakłada się, że człowiek jest istotą racjonalną, że podejmuje decyzje w sposób logiczny, po przeanalizowaniu wszystkich dostępnych mu informacji. Jednak z biegiem lat badania uświadomiły nam, że rzeczywistość wcale tak nie wygląda. Robert Kanheman, psycholog, który otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii za swoje badania nad finansami behawioralnymi, argumentował, że z perspektywy ekonomicznej ludzie wcale nie działają tak, jak nam się wydaje.

Większość decyzji podejmowana jest w oparciu o procesy intuicyjne i automatyczne, a nie analityczne i kontrolowane. Dlatego w czasach niepewności nie zawsze postępujemy racjonalnie przy podejmowaniu decyzji.

Finanse behawioralne badają, jak zachowujemy się w obliczu problemów finansowych.

Kiedy przychodzi do podejmowania lepszych lub gorszych decyzji finansowych, zawsze w grę wchodzą dwa czynniki.

Po pierwsze, nasza zdolność do analizy. Oznacza to naszą zdolność do oceny i zrozumienia kontekstu, w którym podejmowana jest decyzja oraz jej potencjalnego wpływu.

Po drugie, emocje. Stan psychiczny, w którym się znajdujemy, gdy podejmujemy decyzję.

W oparciu o te dwa czynniki możemy mówić o tym, jakie są najczęstsze uprzedzenia.

1. Nadmierna pewność siebie. Cecha ta występuje, gdy wydaje nam się, że posiadamy potrzebną wiedzę i wierzymy, że nasza teza jest słuszna. Spokojnie, nie zamieniasz wszystkiego czego dotkniesz w złoto. Jest to typowy przyjaciel, który w rozmowie przy barze wie wszystko, może rozmawiać o astrofizyce lub tresurze lwów morskich, on wie wszystko. Wielu inwestorów przecenia swoją wiedzę i osobiste doświadczenie. W takim przypadku często konieczne jest wykonanie ćwiczenia z samokrytyki. Może nam się nawet wydawać, że prawdopodobieństwo niepowodzenia inwestycji jest mniejsze niż oczekiwany zysk z niej.

2. Iluzja kontroli. Ta tendencyjność polega na uznaniu, że wielu inwestorów wierzy, że ma kontrolę nad czymś, czego obiektywnie kontrolować nie może. Nie mamy supermocy, nie zapominajmy o tym. Nie możesz po prostu wpatrywać się w ekran, zamknąć oczy i powiedzieć „to pójdzie w górę”, „to pójdzie w dół”, nie jesteś Jedi, mój przyjacielu, to się nie stanie. Nie podejmujmy niepotrzebnego ryzyka, rynek ma wzloty i upadki, i bez względu na to, jak wiele informacji masz, nie wszystko jest przewidywalne.

3. Szukanie potwierdzenia. Jest to sytuacja, w której inwestor ma pomysł i szuka potwierdzenia. Szuka on wszędzie czegoś, co potwierdza jego teorię. To jest tak jak wtedy, gdy kłócisz się z kimś i wygooglujesz odpowiedź, ale już szukasz wyniki potwierdzające Twoją teorię, a resztę odrzucasz. Czy ziemia jest płaska? Mówię Ci, widziałem to w Google. Oczywiście, Ty prawdopodobnie chcesz wzmocnić swoją teorię i szukać „dowodów na to, że ziemia jest płaska” zamiast szukać „czy ziemia naprawdę jest płaska?”

4. Kolejnym błędem jest zakotwiczenie. Dzieje się tak, gdy pierwsza informacja jest tą, którą uważamy za dobrą. I nie obchodzi nas, co się nam potem mówi. Nazwa tego skrzywienia pochodzi stąd, że czasami te poprzednie pomysły są prawdziwymi kotwicami, od których trudno się uwolnić. Często patrzymy na rentowność produktu i nie bierzemy pod uwagę innych opcji. Przyjmujemy to odniesienie do wzrostu i myślimy, że tak będzie zawsze.

5. Władza. Jeśli powiedział to ktoś, kto powinien być odpowiednią osobą, uważamy, że ma to wystarczającą wiarygodność, aby być dobrym pomysłem. Może się zdarzyć, że inwestycja zostanie dokonana tylko dlatego, że polecił ją krewny lub znajomy, bez dodatkowej analizy i bez uwzględnienia potrzeb i profilu ryzyka. Oczywiście, jeśli jest to twój kolega, który wie o atrofii i lwach morskich, to mówisz…. jak to może się nie udać, skoro ten facet wie wszystko?

6. Istnieje również tak zwany „efekt halo”. Ta tendencyjność jest bardzo powszechna i występuje, gdy mamy tendencję do pozytywnej lub negatywnej oceny firmy w oparciu o jedną informację, biorąc ją pod uwagę i zapominając o wszystkich innych. Czytamy coś dobrego lub coś złego i nie wychodzimy poza fakt, że minęło 10 lat od upadku firmy X, ale ty wciąż tam jesteś.

7. Dowód społeczny. Dzieje się tak, gdy naśladujemy to, co robi ktoś inny i myślimy, że jest to właściwa rzecz do zrobienia. Często nie masz dokładnego pomysłu i pozwalasz, by kierowali tobą inni, zakładając, że mają większą wiedzę. W końcu podejmujesz decyzje, które nie należą do Ciebie. Ta tendencyjność ma wiele wspólnego z efektem stadnym.

8. Dyskontowanie hiperboliczne. Jest to tendencja do wybierania małych, natychmiastowych nagród zamiast większych i być może długoterminowych. Jasne, wszystko, co jest natychmiastową nagrodą, jest zawsze bardziej atrakcyjne. Ale w czym tkwi problem? Niektórzy inwestorzy będą rezygnować z inwestycji długoterminowej, która odpowiada ich profilowi ryzyka, i trafią na bardziej atrakcyjną inwestycję krótkoterminową, co może zmienić ich pierwotne cele.

9. Niechęć do ponoszenia strat. Ta tendencyjność odnosi się do sytuacji, w której zakładamy, że straty przeważają nad zyskami. W końcu, aby nie narazić się na straty, możemy pozostać w sytuacji bez perspektyw na poprawę i w końcu stracić wszystko.

10. Status quo. Jeśli myślimy, że wszystko pozostanie po staremu, że nic się nie zmieni i inwestujemy w oparciu o bieżącą sytuację.

11. Predyspozycje do optymizmu. Ponieważ nikt nie lubi złych rzeczy… Mamy tendencje do myślenia, że prawdopodobieństwo zawsze doprowadzi nas do pozytywnych sytuacji. Ta tendencyjność mówi nam, że dla wielu inwestorów optymizm jest ważniejszy niż realizm.

12. Błędne założenie kosztów utopionych. Jest to strach przed wydostaniem się z czegoś, co nie działa i w konsekwencji utknięciem w tym miejscu. „Zainwestowałem €10,000, nie mogę teraz wyjść i stracić wszystko.” Czy to zachowanie brzmi znajomo?

Błędy poznawcze w inwestowaniu są bardzo częste, my pokazaliśmy kilka z nich, które CNMV podkreśliło w swoim przewodniku „Psychologia dla inwestorów”.

5 wskazówek, jak uniknąć błędów inwestycyjnych

Na koniec przyjrzyjmy się pięciu wskazówkom, jak uniknąć tych powszechnych błędów inwestycyjnych.

Edukacja finansowa

Po pierwsze, jak ważne jest posiadanie dobrej edukacji finansowej. Pomoże Ci to poznać Twój profil ryzyka, wiedzieć jak odpierać informacje, znać uprzedzenia poznawcze, rozpoznawać je i uczyć się jak ich unikać. Już sama ich znajomość pomoże Ci je rozpoznać przy kolejnych inwestycjach.

W Rankingu jest kilka bardzo ciekawych artykułów na temat błędów poznawczych i ich wpływu na decyzje inwestycyjne.

Przeanalizuj zalety i wady

Drugą wskazówką jest nauczenie się, aby zawsze rozważać za i przeciw każdej decyzji. Konieczne jest rozważenie alternatywnych rozwiązań i przestudiowanie jak największej ilości informacji z krytycznego punktu widzenia.

Analiza przedśmiertna

Po trzecie, analiza przedśmiertna. Mamy tendencję do optymizmu, ale spróbujmy myśleć odwrotnie. To znaczy, że zanim podejmiemy decyzję, mentalnie podróżujemy w przyszłość i zakładamy, że się nie powiodła. Nawet jeśli jest to w naszej wyobraźni, ludzie są lepsi w wyjaśnianiu tego, co się stało, kiedy już się stało niż w przewidywaniu tego, co się stanie.

Opracuj proces decyzyjny

Po czwarte, opracuj proces podejmowania decyzji. Najlepszym sposobem na rozpoczęcie jest zrobienie listy kontrolnej, na której zadajesz sobie serię pytań zanim zainwestujesz. Możesz go zmodyfikować w oparciu o swoje wcześniejsze błędy, ale może to wyglądać mniej więcej tak:

– Czy przeczytałem wszystkie informacje o produkcie?

– Czy informacje są kompletne?

– Czy rozumiem funkcje produktu?

– Czy rozumiem ryzyko?

– Czy produkt pasuje do mojego profilu inwestycyjnego?

– Czy horyzont czasowy pasuje do mojego profilu?

Wreszcie, należy pamiętać, że decyzje mogą być podejmowane tylko w optymalnych warunkach. Musimy być świadomi czynników, które mogą grać przeciwko nam, czy to zmęczenie, stres… jesteśmy ludźmi i oczywiście wszyscy mamy złe i dobre dni. Musisz poznać siebie i rozpoznać wszystko, co może mieć na Ciebie negatywny wpływ. Jeśli twój nastrój lub stan fizyczny nie jest odpowiedni, odłóż decyzję na później i podejmiesz ją innym razem.

Jeśli chcesz nam opowiedzieć o błędzie, który popełniłeś podczas inwestowania z powodu tych uprzedzeń, zostaw go w komentarzach, a my z przyjemnością przeczytamy go dla siebie i innych użytkowników.