Fale Elliota, stworzone przez Ralpha Nelsona Elliota w 1934 roku, są jednym z najbardziej znanych narzędzi analizy technicznej. W skrócie możemy powiedzieć, że Teoria Fal Elliotta to teoria analizy technicznej wykorzystywana do opisu ruchów cenowych na rynku finansowym.
Fale Elliotta w analizie technicznej
Elliott Wave Theory to teoria analizy technicznej używana do opisu ruchów cenowych na rynku finansowym. Teoria ta została opracowana przez Ralpha Nelsona Elliotta po zaobserwowaniu i zidentyfikowaniu powtarzających się wzorów fal fraktalnych. Fale można zidentyfikować w ruchach cen akcji i zachowaniach konsumentów. Inwestorów szukających zysków z trendu rynkowego można by określić jako „płynących na fali”. Duży i silny ruch właścicieli domów w celu wymiany dotychczasowych kredytów hipotecznych na nowe na lepszych warunkach nazywany jest falą refinansowania.
Teoria Fal Elliotta: Kluczowe pojęcia
- Teoria fal Elliotta jest formą analizy technicznej, która poszukuje długoterminowych powtarzających się wzorców cenowych związanych z trwałymi zmianami w sentymencie i psychologii inwestorów.
- Teoria ta identyfikuje fale impulsywne, które ustanawiają wzór oraz fale korekcyjne, które przeciwstawiają się szerszemu trendowi.
- Każdy zestaw fal jest zagnieżdżony w szerszym zestawie fal, które przylegają do tego samego korekcyjnego lub impulsowego wzoru, który jest opisywany jako fraktalne podejście do odwrócenia.
Czytaj także:
- Czym jest analiza techniczna?
- Najlepsze wskaźniki analizy technicznej i oscylatory
- Czym są Wstęgi Bollingera
Czym jest teoria fal Elliotta?
Teoria ta została opracowana przez Ralpha Nelsona Elliotta w 1930 roku. Po tym jak został zmuszony do przejścia na emeryturę z powodu choroby, Elliott potrzebował czegoś, co zajęłoby jego czas i zaczął studiować 75 lat rocznych, miesięcznych, tygodniowych, dziennych i samodzielnie wykonanych godzinnych i 30-minutowych wykresów różnych indeksów.
Teoria ta zyskała rozgłos w 1935 roku, kiedy to Elliott dokonał zaskakującej przepowiedni funduszu akcyjnego. Od tego czasu stała się podstawą dla tysięcy zarządzających portfelami, traderów i prywatnych inwestorów.
Elliott nakreślił konkretne zasady rządzące tym, jak identyfikować, przewidywać i wykorzystywać te wzorce fal. Te książki, artykuły i listy zostały zebrane w arcydziele R.N. Elliotta, wydanym w 1994 roku. Elliott Wave International jest największą na świecie niezależną firmą zajmującą się analizami finansowymi i prognozami rynkowymi, której analizy i prognozy rynkowe oparte są na jego modelu.
Ralph Nelson Elliott ostrożnie podkreślał, że modele te nie dają żadnej pewności co do przyszłych ruchów cenowych, ale zamiast tego służą pomocą w porządkowaniu prawdopodobieństwa przyszłych działań rynkowych. Mogą być one stosowane w połączeniu z innymi formami analizy technicznej, w tym wskaźnikami technicznymi, w celu identyfikacji konkretnych możliwości. Traderzy mogą mieć różne interpretacje struktury Elliott Wave na rynku w danym czasie.
Jak są obliczane Fale Elliotta?
Faza impulsu składa się z pięciu fal (1-5), natomiast faza korekty z trzech fal (a-c). Teoretycznie wygląd cyklu fal Elliota wyglądałby następująco:
W ramach fazy impulsu fale 1, 3 i 5 nazywane są falami impulsu, natomiast fale 2 i 4 to fale korekcyjne. Fale 2 i 4 częściowo korygują ruch fal 1 i 3. Podobnie fale a-b-c korygują fale 1-2-3-4-5. Wykres mógłby być wykreślony do góry nogami, gdyby był to trend spadkowy, z fazą impulsu i fazą korekty (wszystko co zostało powiedziane w tym artykule dotyczy zarówno trendów spadkowych jak i wzrostowych).
Cechy każdej fali Elliota
- Fala 1: Fala 1 jest pierwszą z całego cyklu fal. Ponieważ teoria Elliot Wave jest ujęta w ramy trendów, wiemy, że fala 1 jest początkiem trendu. Dlatego też, ponieważ jest to pierwsza fala trendu, który jeszcze się nie rozwinął, bardzo trudno jest go rozpoznać. Zazwyczaj jest to najkrótsza fala w ramach fazy impulsowej, a bardzo rzadko jest to fala rozszerzona (najdłuższa fala fazy impulsowej).
- Fala 2: Fala 2 jest falą, która częściowo koryguje falę 1. Bardzo często zdarza się, że fala 2 koryguje większość ruchu wykonanego przez falę 1, ponieważ wielu inwestorów nadal myśli, że poprzedni trend jest nadal w mocy (widać to wyraźnie na wykresie Mapfre). Jeżeli korekta przekroczy 100% ruchu z fali 1, to będziemy robić zły „wave count” i poprzedni trend nie będzie zakończony.
- Fala 3: Jest to z reguły najdłuższa fala fazy impulsu i nigdy najkrótsza, ponieważ w trendzie, który już się rozpoczął i jest wyraźny dla inwestorów, obecna fala jest falą 3 i to właśnie wtedy jest najwięcej handlu na korzyść trendu. To właśnie tutaj musimy wziąć pod uwagę również wolumen, którym handlujemy, ponieważ jeśli on towarzyszy to prawdopodobieństwo znalezienia się w tej fali znacznie wzrasta.
- Fala 4: Podobnie jak fala 2, fala 4 koryguje poprzednią falę, w tym przypadku falę 3. Jest często określana jako najtrudniejsza fala do interpretacji i najbardziej przypadkowa. Czasami cena znajduje się w tej fali przez długi okres czasu, innym razem cena wykonuje ruch boczny.
- Fala 5: Na rynkach instrumentów pochodnych najdłuższą falą jest zwykle fala 5 zamiast fali 3. Będąc ostatnią falą fazy impulsu, zwykle pokazuje słabości w kontynuacji trendu. Może na to wskazywać niski wolumen lub rozbieżne wskaźniki techniczne. Czasami zdarza się porażka fali 5, gdy tak się dzieje oznacza to, że fala 5 nie jest w stanie przebić się przez poziom fali 3, co skutkuje powstaniem podwójnego wyżu, który może zakończyć się gwałtowną zmianą trendu.
- Fala A: Coś podobnego występuje w przypadku fali 1. Będąc pierwszą falą nowej fazy, istnieją wątpliwości co do jej prawdziwości i jest ona trudna do zidentyfikowania, ponieważ zwykle jest mylona z odwróceniem obecnego trendu (faza impulsowa).
- Fala B: Fala B służy do potwierdzenia, że faza impulsu zakończyła się, ponieważ nie powinna przekraczać fali 5. Jest to zazwyczaj fala o niskiej sile, chociaż czasami może osiągnąć poziomy podobne do fali 5, tworząc to, co może być podwójnym sufitem.
- Fala C: Fala C jest zazwyczaj silniejsza niż fala b, ponieważ zmierza w tym samym kierunku co faza korekcyjna.
Fraktalność fal Elliota
W falach Elliota występuje fraktalność. Oznacza to, że faza impulsu w ramie czasowej np. 1-godzinnej może tworzyć falę 1 w dziennej ramie czasowej. Z kolei uformowanie się fazy korekty w ramie czasowej 1 godziny tworzy falę 2 w dziennej ramie czasowej. Krótko mówiąc, formowanie się kompletnych cykli fal Elliotta w małych odstępach czasowych może oznaczać formowanie się fal w większych odstępach czasowych:
Na powyższym wykresie widzimy kilka cykli fal Elliota. Pierwsza z nich odpowiada falom (1) i (2) górnego cyklu: faza impulsywna odpowiada fali (1), natomiast faza korekcyjna odpowiada fali (2). Powtarza się to w kolejnym cyklu, odpowiadającym falom (3) i (4). Wreszcie fala (5) składa się z fazy impulsowej.
Następnie otrzymujemy korektę (a)-(b)-(c): fala (a) i (c) odpowiadają fazom impulsywnym, natomiast fala (b) odpowiada fazie korekcyjnej. Mamy więc, że cykl fal (faza impulsywna + faza korekcyjna) tworzy dwie fale cyklu o dłuższym czasie trwania.
Teoria Fal Elliotta: Zalecenia i zasady
Widzieliśmy już, czym są fale Elliota, fazy występujące w ramach cyklu falowego oraz fraktalność w tworzeniu fal. Czy jednak muszą one spełniać jakieś normy? Aby zatwierdzić formację cyklu lub fali, musimy wziąć pod uwagę trzy fundamentalne zasady. Dla wyjaśnienia zasad załóżmy, że jesteśmy w trendzie wzrostowym:
- Fala 2 nie może zakończyć się poniżej punktu, w którym rozpoczyna się fala 1. Jeśli tak się stanie, nie mamy do czynienia z cyklem fal Elliota. Rynek zresztą nie zawsze robi cykle falowe, ale w trendach jest prawdopodobne, że jeśli są one rysowane, to łatwiej je później rozpoznać.
- Fala 4 nigdy nie powinna wrócić do punktu spadku poniżej fali 1. Innymi słowy, fala 4 nie może wrócić do 100% fali 3.
- Fala 3 nigdy nie powinna być najkrótszą falą. W rzeczywistości bardzo często zdarza się, że jest ona najdłuższa. Również powinna zakończyć się powyżej fali 1. Istnieją dalsze zalecenia dotyczące prowadzenia dobrego wave count. Niektóre z tych zaleceń to:
- Przedłużenie: przynajmniej jedna z trzech fal musi mieć przedłużenie ceny znacznie większe niż dwie pozostałe. Jak widzieliśmy, to zwykle fale 3 i 5 są dłuższe. Różnica jednej fali impulsu od dwóch pozostałych musi być oczywista. Policzenie trzech równych lub bardzo podobnych fal oznacza, że prawdopodobnie źle liczymy. Dotyczy to również czasu trwania, w jakim każda fala się tworzy.
- Podobieństwo: Mówiliśmy już o fraktalności fal. Aby nie mylić fal o różnym stopniu, zaleca się, aby fala korekcyjna osiągnęła co najmniej 38% ceny i czasu poprzedniej fali.
- Naprzemienność: Fale korekcyjne fazy impulsywnej (Fale 2 i 4) powinny być jak najbardziej różne, zarówno pod względem kształtu, % poprawności, jak i czasu trwania.
- Channelling: Linia trendu wyznaczona przez szczyty fal 2-4. Linia ta musi zostać przełamana w czasie krótszym niż potrzeba na uformowanie fali 5, w przeciwnym razie wave count byłby nie do przyjęcia.
Jak fale Elliotta są wykorzystywane w tradingu?
Elliott nakreślił typowy kształt fali akcji na rynku, huśtawki z ich powiązanymi pullbackami (lub rajdami downtrendowymi) o następującej konstrukcji i nazwał każdą falę:
Te rysunki pozwalają nam określić, w której fazie jesteśmy. Od fal 1 do 5 jesteśmy w pullbacku z głównym trendem z pullbackami w falach 2 i 4. W falach opisanych literami jesteśmy w fazie korekcyjnej w kierunku linii trendu.
Są chwile, kiedy wzór Elliotta wygląda dobrze na wykresach i są chwile, kiedy nie. Wiele razy wygląda na to, że tak jest, ale nie jest.
Elliott określił zestaw geometrycznych zasad, jak zidentyfikować każdą falę. Na przykład fala 3 musi być najdłuższa z fazy trendu.
Pomaga nam to, kiedy myślimy, że rozpoznaliśmy swing, zaraz po pierwszym pullbacku (fala 2), mieć wyższe oczekiwania niż normalnie i przedłużyć handel nieco dłużej z pewną pewnością siebie.
Z drugiej strony, gdy wydaje nam się, że próbujemy wykorzystać falę 5 (ostatnią dobrą), musimy być gotowi do wyjścia przy najmniejszym sygnale ostrzegawczym. Doprowadziłoby to do dalszej korekty naszego przystanku lub osiągnięcia najbliższego celu.
Podsumowując, interesuje nas głównie pogoń za falą 3, a także falami 1 i 5. Ze wszystkich pozostałych, dopóki handlujemy na korzyść trendu, powinniśmy zostawić je w spokoju (w tym falę B). Nie próbuj wykorzystywać pośrednich pullbacków. Może to doprowadzić do dużych strat.
Znacznie lepiej jest sprzedawać (krótko) fale -1, -3 i -5 niż fale 2, 4, A lub C.
Podsumowując:
Aby uznać falę Elliotta za ważną, musimy pamiętać o tych zasadach:
- Fala numer 1 jest długa.
- Fala korekcyjna numer 2 jest krótsza niż fala 1.
- Fala 3 jest dłuższa niż fala 1.
- Fala 4 jest krótsza niż fala 3.
- Fala 5 jest tej samej wielkości co fala 1.
W skrócie, łatwo jest zauważyć już uformowaną falę Elliotta widząc 5 fal i trzecią będącą dłuższą od pozostałych.
Fale Elliotta mają 3 impulsy, które są dłuższe niż retrakcje.
Jeśli widzimy duże pchnięcie, a następnie korektę, możemy wywnioskować, że możemy patrzeć na falę Elliotta, a zatem wywnioskować, że fala 3 będzie długa i przewidzieć mniej więcej, gdzie cena może się udać.
Ponadto, jeśli widzimy już tworzące się 3 fale, wiemy, że nadchodzi korekcyjna fala 4, a następnie tworzy się ostatnia fala 5.
Jeśli widzimy falę Elliotta już uformowaną z 5 fal, możemy wnioskować, że nadchodzi korekta ABC.
Fale Elliotta i ciąg Fibonacciego w tradingu
Przedłużenia i korekty Fibonacciego wnoszą nieco matematycznego sensu do teorii fal Elliotta i pomagają zidentyfikować miejsca, w których możliwy jest handel.
Powszechne jest wykorzystywanie liczb Fibonacciego w tradingu do wchodzenia w korekty, ale można również stosować rozszerzenia.
Korekta ruchu ma miejsce wtedy, gdy cena porusza się wbrew wcześniejszemu trendowi.
W przypadku Elliott Waves możemy wykorzystać korekty do określenia miejsca wystąpienia fali impulsywnej 3 w ramach większego ruchu.
Kiedy już zidentyfikujemy początek fali 1 i fali 2, będziemy mogli określić punkty, w których cena powinna się zatrzymać. Obszary te pokrywałyby się z poziomami Fibonacciego, 38.2, 50 lub 61.8.
W tych wyznaczonych obszarach i przy użyciu wskaźników technicznych lub świec japońskich możemy odkryć początek fali 3, pozycjonując się po stronie rynku.
Podobnie, możemy użyć rozszerzeń Fibonacciego, aby określić jak daleko może zajść fala 3 i ustanowić zysk.
Najczęstsze poziomy rozszerzenia to 100, 138.2 i 161.8, które w zależności od siły ruchu i fali (3 lub 5) możemy szacować, że pójdzie dalej lub bliżej.
Zazwyczaj fala 3 jest największa, a fale 1 i 5 najmniejsze w ruchu impulsowym.
Przeczytaj także:
Teoria Fal Elliotta: Wnioski
Wykazano, że jeśli postawimy kilku analityków do identyfikacji trendu na podstawie Fal Elliota, żaden z nich nie zgodzi się ze swoimi wyliczeniami, niezależnie od tego, jak bardzo są ekspertami w tej teorii.
Pokazuje to, że jest to teoria dość subiektywna i trudna do zastosowania.
Ma kilka ciekawych punktów, takich jak identyfikacja głównych fal impulsowych, których fale zwrotne zbiegają się z ważnymi poziomami Fibonacciego i mogą pomóc nam oszacować, jak wiele momentum nam pozostało.
Natomiast, rozpoznanie pełnego cyklu wymaga dużo pracy i być może należy spędzić ten czas na dogłębnym skanowaniu rynku.
Szukasz brokera? Sprawdź nasze rekomendacje
